Reklama:

Endokrynologia okresu menopauzy

Dr n. med. Wioletta Rozmus-Warcholińska, Prof dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec

Ten tekst przeczytasz w 6 min.

Endokrynologia okresu menopauzy

Pantherstock

Wyniki morfologii

Przedstawiono najważniejsze aspekty endokrynologiczne w okresie menopauzy.

Reklama:

W wieku rozrodczym głównym estrogenem u kobiet jest 17-beta estradiol (E2). Powstaje on w 95% w komórkach ziarnistych jajników, w niewielkiej ilości także w nadnerczach, ponadto na drodze konwersji w tkankach obwodowych, głównie tłuszczowej, z testosteronu i estronu (E1). Stężenie E2 zmienia się w zależności od fazy cyklu od 40-400pg/ml, natomiast po menopauzie obniża się zwykle poniżej 30pg/ml. Estrogeny są transportowane w osoczu głównie w postaci związanej z globuliną wiążącą hormony sterydowe, w mniejszym stopniu z albuminą, a tylko 2-3% występuje w formie niezwiązanej. Główny metabolit E2 to E1 powstający w wyniku przemian pierścienia D cząsteczki E2, który ma 5-10 krotnie mniejszą aktywność biologiczną niż E1. W niewielkiej ilości syntetyzowany jest de novo w jajniku, w większości pochodzi z konwersji obwodowej z androstendionu, a także z siarczanu 3-estronu, który powstaje z E2 w wątrobie.

Najsłabiej działającym estrogenem jest estriol (E3), który praktycznie w całości jest produktem matabolizowania E2 i E1. Hydroksylacja cząsteczek estrogenów w pozycji 2 lub 4 pierścienia prowadzi do powstania katecholestrogenów, które są aktywnymi metabolitami . Katecholestrogeny wpływają na m.in. wydzielanie neurohormonu GnRH, który działając w podwzgórzu uwalnia gonadotropiny z przysadki mózgowej. W wątrobie E2 i E1 oraz ich matabolity są sprzęgane z kwasem glukuronowym lub siarkowym  i w tej formie ulegają wydaleniu z moczem lub żółcią, natomiast część z nich jest ponownie zresorbowana z przewodu pokarmowego do krwi.

Zmiany hormonalne okresu perimenopauzy,  a następnie postmenopauzy charakteryzuje niedobór progesteronu, stopniowy spadek stężeń estrogenów, stopniowy wzrost stężenia gonadotropin i obniżenie stężenia inhibin.  W warunkach niedoboru E2, na drodze ujemnego sprzężenia zwrotnego, nasila się wydzielanie gondotropin, głównie FSH, która osiąga poziom we krwi powyżej 30 mIU/ml. FSH stymuluje atroficzny jajnik do produkcji hormonów, głównie androstendionu i testosteronu będących substratami do pozagruczołowej aromatyzacji do estrogenów.Podstawowym estrogenem jest wtedy E1, powstaje on głównie  poprzez aromatyzację androstendionu jajnikowego i nadnerczowego w tkance tłuszczowej, wątrobie, skórze i innych tkankach . Jednakże stężenia E1 są niższe niż w wieku rozrodczym i nie chronią przed pojawieniem się klinicznych i metabolicznych objawów niedoboru estrogenów.

Oprócz zmian hormonalnych typowych dla okresu menopauzalnego wraz z wiekiem obserwuje się zmniejszone wydzielanie: dehydroepiandrosteronu (DHEA) przez nadnercza (adrenopauza), hormonu wzrostu (GH), insulinopodobnego czynnika wzrostu typu-1 (IGF-1) (somatopauza), a także melatoniny. Obniża się też produkcja androgenów, głównie androstendionu i testosteronu. Zmniejsza się także wrażliwość tkanek obwodowych na insulinę i może pojawić się insulinooporność z wtórną hiperisnulinemią,  szczególnie u otyłych kobiet. Opisane zmiany hormonalne przyczyniają się do wystąpienia wielu zmian metabolicznych, które powodują przyspieszenie procesów degeneracyjnych  narządów i związane są ze starzeniem się ustroju. Kobiety narażone są wtedy na następstwa niedoboru estrogenów i związaną z tym obniżoną jakość życia.

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Menopauza

gość
Krzepy
Hej, od dwóch dni mam ogromy problem z obfitą miesiączką i dużymi skrzepami. Miesiąc temu byłam u ginekologa, ponieważ od prawie miesiąca nie miałam okresu. Na wizycie, dowiedziałam się, ze „tam w śr...
gość
Czy to normalne
Czy tak może wyglądać warga sromowa mniejsza. Być taka postrzępiona. Druga jest gładka. Może to kłykciny:(
Kolposkopia z wycinkami
Witajcie :) Pod koniec 2022 roku podczas rutynowych badań wykryto u mnie HPV genotyp B. Przyjęłam trzy dawki szczepionki Gardasil 9, w międzyczasie Cintec Plus (dodatni), kolposkopia wykazała lekką...
gość
Endometrioza
Cześć. Szukam specjalisty w Warszawie, zna ktoś kogoś i może podać namiar, endometrioza - lewy jajnik. A może któraś z Was przez to przechodziła?
gość
Jak jest u Was
Mam pytanie. Otóż czy bierzecie do buzi? Przed po czy w trakcie? Czy robicie do końca? I czy nie boli Was?
gość
Wcześniejszy okres czy obawy ze to coś poważnego
Cześć Dziewczyny. Chciałam zapytać Was czy to normalne że prawie trzy tygodnie po okresie, boli mnie brzuch, podbrzusze i mam delikatne plamienie, gdzie następnym okres powinnam mieć dopiero pod koni...
Reklama:
Reklama: