Poród jest najbardziej fizjologicznym mechanizmem porodu, na który składa się szereg kolejno następujących po sobie procesów, mających na celu wydalenie z macicy wszystkich elementów jaja płodowego tj. płodu, płynu owodniowego oraz popłodu.
Najistotniejszą rolę w mechanizmie porodowym odgrywa główka płodu. Inne części płodu nie podlegają specjalnemu mechanizmowi w czasie przechodzenia przez kanał rodny. Ze względu na możliwe powikłania rozpatrujemy jeszcze sposób rodzenia się barków, jednak to znajomość płaszczyzn, wymiarów i obwodów główki ma tutaj kluczowe znaczenie.
W czasie trwania porodu dokonują się IV zwroty główki płodu:
- I zwrot główki – wewnętrzny, polega na przygięciu główki płodu do klatki piersiowej,
- II zwrot główki – rotacja, przygięta główka przechodzi przez kanał rodny rotując z wymiaru poprzecznego, przez jeden z wymiarów skośnych, do wymiaru prostego szwu strzałkowego.
- III zwrot główki – odgięcie, odginająca się główka wyrzyna się po kroczu wykorzystując dolny brzeg spojenia łonowego jako punkt podparcia,
- IV zwrot główki- jest to zwrot twarzyczki płodu do lewego bądź prawego uda matki, podyktowany jest on ustawieniem płodu.
Poród można podzielić na cztery akty.
Akt pierwszy – polega na wstawianiu się główki płodu do płaszczyzny wchodu. Główka wstawia się szwem strzałkowym w wymiar poprzeczny wchodu miednicy. Płaszczyzną miarodajną jest wówczas obwód czołowo - potylicowy, wynoszący 34cm. Przy zetknięciu się płaszczyzny miarodajnej główki z kresą graniczną zaczyna się dokonywać przygięcie główki do klatki piersiowej. Płaszczyzną miarodajną staje się obwód podpotyliczno - ciemieniowy, wynoszący 32cm. Punktem prowadzącym staje się ciemiączko małe. Pierwszy zwrot jest zakończony z chwilą ustalenia się główki w płaszczyźnie wchodu.
Akt drugi – jest to przejście główki przez kanał rodny, aż do dna miednicy, z równoczesnym osiągnięciem punktu prowadzącego linii płaszczyzny wychodu. Podczas przechodzenia przez miednicę główka dokonuje równocześnie trzech ruchów: zstępowanie (ruch postępowy), przygięcie (jeszcze mocniejsze) oraz obrót (zmiana kierunku). Gdy punkt prowadzący znajduje się na linii międzykolcowej, tyłogłowie zwraca się w kierunku spojenia łonowego, a szew strzałkowy przechodzi z wymiaru poprzecznego, poprzez jeden z wymiarów skośnych, do wymiaru prostego.
Akt trzeci – szew strzałkowy znajduje się w wymiarze prostym, okolica podpotylicowa jako punkt podparcia wykorzystuje dolny brzeg spojenia łonowego. Wtedy dotychczas rodząca się główka w ułożeniu przygięciowym dokonuje odgięcia, zmienia swoje ułożenie. W szparze sromowej ukazują się kolejno: potylica, ciemiączko duże, czoło, twarz i bródka płodu.
Akt czwarty – urodzona na zewnątrz główka dokonuje ostatniego zwrotu. Twarzyczka zwraca się do prawego lub lewego uda matki. Zwrot ten podyktowany jest ustawieniem płodu w macicy. Przy ustawieniu pierwszym, gdzie grzbiet płodu znajduje się po stronie lewej macicy, twarzyczka zwróci się w stronę prawego uda rodzącej. Sytuacja jest odwrotna, przy ustawieniu drugim, gdzie grzbiet płodu znajduje się po stronie prawej macicy, twarzyczka zwróci się do lewego uda rodzącej w trakcie dokonywania ostatniego zwrotu. Po dokonaniu zwrotu zewnętrznego, rodzą się barki, a następnie tułów, miednica oraz nóżki bez zachowania specjalnego mechanizmu.