Reklama:

Kiedy wykonywać rutynowe badanie ultrasonograficzne w ciąży?

lek. Piotr Stołtny

Ten tekst przeczytasz w 6 min.

Kiedy wykonywać rutynowe badanie ultrasonograficzne w ciąży?

ojoimages

Badanie USG w ciąży

Rutynowe badania ultrasonograficzne w czasie trwania ciąży powinno się wykonywać według zaleceń przynajmniej cztery razy (przy założeniu, że ciąża rozwija się i przebiega prawidłowo).

Reklama:

Pierwsze badanie wykonuje się najczęściej pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży. To badanie ma przede wszystkim na celu potwierdzenie obecności żywej ciąży i jej lokalizacji, jak również określenie jak najdokładniejszego wieku płodowego. Poza tym badanie to wykonuje się pod kątem pomiaru przezierności karku płodu (ocena NT), wizualizacji i pomiaru kości nosowej. Jeżeli badanie potwierdza ciążę mnogą określa się zarazem ilość kosmówek oraz worków owodniowych. Określa się również czy ciąża jest prawidłowo zagnieżdżona i jak jest zlokalizowane łożysko. Akcję serca zarodka można wykryć wg różnych autorów począwszy od 42. do 46. dnia, licząc od daty ostatniej miesiączki. Różnice mogą wynikać z różnych technik badania. W wieku 6. tygodni średni FHR wynosi 123/min, wzrastając do 171/min w 8.tygodniu, a potem stopniowo zwalniając do czasu porodu. Tak więc stosunkowo wolna akcja serca ok. 6 tygodnia nie jest zjawiskiem patologicznym. Powyżej 7. tygodnia można uwidocznić i zmierzyć zarodek (8-tygodniowy ma długość około 18 mm, 10-tygodniowy – ok. 32 mm). Według Robinsona, stosując pomiar CRL – wiek ciążowy może być określony z dokładnością do ± 3 dni. Dokładność w ustaleniu wieku ciążowego maleje wraz z zaawansowaniem ciąży, dlatego pomiary biometryczne płodu w USG powinny być przeprowadzone jak najwcześniej. Począwszy od 8. tygodnia ciąży można mierzyć BPD – wymiar dwuciemieniowy.

W trakcie badań prenatalnych pierwszego trymestru można również wykryć pewne patologie, które winny skłonić lekarza do pogłębienia diagnostyki lub wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Do najczęstszych wykrywanych patologii pierwszego trymestru zaliczyć należy:

  • puste jajo płodowe
  • ciąża obumarła
  • rozrost trofoblastu
  • ciąża pozamaciczna – ekotopowa
  • nieprawidłowa przezierność karku

Obraz pustego jaja płodowego w USG przedstawia się najczęściej jako nieregularny zarys, słabo odgraniczony, za mały w stosunku do daty ostatniej miesiączki, zmniejszający się w kolejnych badaniach, bez zarysów płodu. W diagnostyce różnicowej należy brać pod uwagę peryferyjne położenie zarodka lub obecność zarodka przy tyłozgięciu macicy. W przypadku pustego jaja płodowego w 50% przypadków stwierdza się anomalie chromosomalne.

Ciąża obumarła jest stosunkowo łatwa do zdiagnozowania, jeżeli zarodek lub płód są widoczne, ale nie można uwidocznić akcji serca i ruchów płodu. W tym wypadku najczęściej widoczne są jedynie bierne ruchy „kołyszącego” się płodu. W przypadku wątpliwości zaleca się kontrolne badanie USG za 1-2 tygodni, w którym zazwyczaj stwierdza się dodatkowo dysproporcję pomiędzy płodem a wielkością pęcherzyka ciążowego.

Rozrost trofoblastu charakteryzuje się obrazem „burzy śnieżnej” lub „plastra miodu”. Mały pęcherzyk ciążowy jest otoczony przez nadmiernie rozwiniętą tkankę trofoblastu, a jama macicy jest wypełniona przez małe drobne cysty. Macica jest zazwyczaj powiększona. Rozrost trofoblastu może czasami przy obecności cysty luteinowej ulec progresji do chorioncarcinoma (pomocne w rozpoznaniu może być oznaczenie poziomu HCG).

Bezpośrednia wizualizacja ciąży pozamacicznej – ekotopowej – jest zazwyczaj trudna i rzadko możliwa (dotyczy jedynie 1-5% ciąż pozamacicznych). Poza trzonem macicy (np. w obrębie jajowodu lub poza nim) może być widoczny symetryczny „pierścień”, będący wynikiem reakcji doczesnej i stymulacji hormonalnej (w przypadku ciąży zlokalizowanej w jamie macicy pęcherzyk ciążowy jest zazwyczaj owalny, a w ciąży pozamacicznej okrągły). Sama ciąża ulega dość szybko degradacji poza jamą macicy i może dawać obraz jednolitej masy z komponentą torbieli. Pomocne w diagnozie może być stwierdzenie obecności płynu w zatoce Douglasa, będącego wynikiem pękniętej ciąży pozamacicznej. Niewielka ilość płynu w zatoce Douglasa może być obrazem zmian fizjologicznych bez obecności ciąż, zazwyczaj bezpośrednio po owulacji. W diagnostyce różnicowej ciąży pozamacicznej należy brać pod uwagę zapalenie przydatków, pękniętą torbiel jajnika czy endometriozę. Należy pamiętać, że ciąża pozamaciczna może współistnieć z prawidłowo rozwijającą się ciążą wewnątrzmaciczną. Ciąża ekotopowa zawsze powinna być brana pod uwagę w przypadku stwierdzanej wcześniej takiej patologii. Uważa się, że 5-10% ciąż pozamacicznych nie da się wykryć w badaniu ultrasonograficznym. Dlatego w przypadku podejrzenia klinicznego takiego rozpoznania decydujące znaczenie może mieć laparoskopia.

Ocena przezierności karkowej (nuchal thickness - NT) należy do najbardziej czułych parametrów ultrasonograficznych, które można uwidocznić i ocenić pomiędzy 10. a 14. tygodniem ciąży za pomocą sondy przezbrzusznej. Jeśli grubość fałdu wynosi >3 mm uważa się za cechę sugerującą aneuploidię (najczęściej trisomię 21, 18 lub 13). Poszerzenie przezierności karkowej może być objawem przejściowym widocznym w 12.-13. tygodniu ciąży. Pomimo normalizacji tego objawu w późniejszym tygodniu ciąży, stwierdzenie poszerzenia przezierności karku stanowi dzisiaj jedno z głównych wskazań do badania serca płodu w ośrodku referencyjnym. Poszerzenie fałdu karkowego jest bowiem interpretowane jako marker niewydolności krążenia płodu i/lub zaburzeń rozwojowych w układzie limfatycznym, które mogą zwiastować wadę serca (niezależnie od kariotypu płodu).

 

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Ciąża

czy to mozliwe?
Czy moge byc w ciazy gdy chłopak dotykał swojego penisa (bez wytrysku) a pozniej zrobił mi placówkę? Dodam ze miało to miejsce dwa dni po miesiączce
podejrzenie ciazy
W sobote 9 marca z partnerem mialam stosunek przerywany. Bylam 2 dni przed owulacja wiec mialam dni plodne. Dzien po stosunku zaczal bolec mnie lewy jajnik i to ciagnie sie do teraz( 17.03). Oprocz t...
prośba do kobiet w ciąży o wypełnienie ankiety
Dzień dobry! Jestem studentką trzeciego roku logopedii na Uniwersytecie Śląskim. Piszę pracę licencjacką, w której chciałabym zbadać świadomości kobiet w ciąży na temat wpływu leków na rozwój pren...
Mój okres jest inny niż zawsze
Witajcie drogie Panie mam do was ważne pytanie. Miesiąc temu spóźniał mi sie okres (4 dni) zfiksowalam i w mówiłam sobie i narzeczonemu ze jestem w ciąży i że śmiało teraz nie musimy się zabezpieczać...
Czy mogłam wpaść ?
Witam okres mam regularnie co 28 trwa 7 dni miesiączkę dostałam 11.03 kochałam się z facetem w prezerwatywie niestety Pękła..do 12.03 miałam okres 13.03 brak okresu i tego dnia się kochaliśmy w preze...
Przesunięcie miesiączki
Witam, stosuję antykoncepcję doustną Novynette. Dzisiaj tj. 14.03 wezmę 6-tą tabletkę z opakowania. Gdybym brała tabletki tak jak zawsze (robiąc 7 dniową przerwę), to wyszłoby, że będę mieć okres na ...
Reklama:
Reklama: