Stan odżywiania matki podczas karmienia piersią ma duży wpływ na wydajność laktacji. Odpowiednia dieta matki jest ważna zarówno dla niej samej jak i dla jej dziecka. W artykule zawarto informacje dotyczące zalet prawidłowej diety zdrowej kobiety w okresie laktacji oraz norm zapotrzebowania na podstawowe składniki odżywcze w czasie karmienia piersią.
Zapotrzebowanie na białko
Odpowiednia ilość białka w pokarmie jest bardzo istotna. W czasie karmienia piersią dzienne zapotrzebowanie wzrasta i wynosi około 110g. W I półroczu spożycie białka powinno być większe o 19.5 g/dzień natomiast w II 14.5g/dzień. Dostarczane białko powinno być zarówno pochodzenia zwierzęcego 60% jak i roślinnego 40%. Źródłem białka zwierzęcego są np. mleko i przetwory mleczne, chude mięso, drób, ryby natomiast roślinnego orzechy, produkty zbożowe.
Zapotrzebowanie na tłuszcze
W czasie laktacji organizm wykorzystuje zapasy tłuszczu zgromadzone podczas ciąży, a więc ograniczenie ich podaży jest bardzo ważne. W szczególności ograniczeniu powinno ulec spożycie tłuszczów zwierzęcych. Należy w miarę możliwości zastąpić je tłuszczami roślinnymi. Skład kwasów tłuszczowych w mleku matki jest uzależniony od diety, jaką stosuje. Głównym źródłem nienasyconym kwasów tłuszczowych są oleje roślinne (sojowy, rzepakowy) oraz ryby morskie (makrela, śledź, sardynki). Wraz z tłuszczami do organizmu matki, a tym samym do jej mleka przenikają witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (Vit A, Vit E). W zależności od wieku, masy ciała i aktywności fizycznej dzienne zapotrzebowanie wynosi 50-100g.
Zapotrzebowanie na węglowodany
W diecie matki karmiącej powinny znajdować się przede wszystkim pokarmy zawierające węglowodany złożone znajdujące się między innymi w produktach zbożowych, kaszach, ziemniakach, ryżu, warzywach i owocach. Zaleca się zastąpienie produktów zawierających cukry proste (wyroby cukiernicze, słodycze) produktami bogatymi w cukry złożone. W zależności od wieku, masy ciała i aktywności fizycznej dzienne zapotrzebowanie wynosi około 500g.
Zapotrzebowanie na witaminy
Utrzymanie odpowiedniej diety w okresie laktacji zapewnia odpowiednią podaż podstawowych witamin niezbędnych do prawidłowego rozwoju dziecka. Dieta powinna więc zawierać odpowiednią ilość witamin zarówno tych rozpuszczalnych w tłuszczach jak Vit A i Vit E, jak również tych rozpuszczalnych w wodzie jak Vit C, Vit B czy kwas foliowy. Największym źródłem witamin rozpuszczalnych w wodzie są przede wszystkim surowe warzywa i owoce, natomiast rozpuszczalnych w tłuszczach oleje roślinne, mleko i produkty mleczne, żółtko jaja i inne. Zapotrzebowanie w okresie laktacji na kwas foliowy zwiększa się nawet o 80% w porównaniu z okresem przed ciążą. Kwas foliowy znaleźć można w ziarnach zbóż, pomarańczach, szpinaku, wątróbce i innych.
Zapotrzebowanie na składniki mineralne
Odpowiednie zapotrzebowanie składników mineralnych dla kobiet w okresie laktacji jest słabo sprecyzowane. Ma na to wpływ wiele czynników, od których zależy ich popyt. Należą do nich m. inn. wiek matki, budowa i masa ciała, rodzaj stosowanej diety, jak również ilość produkowanego mleka. Pomimo wszystko wiadomo, że w czasie laktacji zapotrzebowanie na niektóre mikroelementy wzrasta. Szczególne znaczenie mają:
- Wapń – chroni przed odwapnieniem układu kostnego, jak również próchnicą, a także zapobiega późnym konsekwencjom niedoboru wapnia np. osteoporozie. Najlepszym źródłem wapnia jest mleko i jego przetwory, czyli jogurty, kefiry, twarogi. Wypicie około 0,5l mleka dziennie zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na wapń kobiety karmiącej. Zapotrzebowanie dzienne: 1100 mg
- Żelazo – uzupełnianie niedoborów żelaza w okresie poporodowym ma nie tylko znaczenie z uwagi na dobro matki, ale także na potrzeby karmionego dziecka. Szczególne znaczenie ma uzupełnianie żelaza po porodach zabiegowych czy cięciu cesarskim. Źródłem żelaza jest: mięso czerwone, wątróbka, warzywa zielone, ciemne pieczywo, nasiona roślin strączkowych, kasze gruboziarniste, suszone owoce. Zapotrzebowanie dzienne: do 18 mg
Prawidłowa dieta w okresie laktacji powinna być odpowiednio dostosowana do indywidualnych potrzeb zarówno matki jak i dziecka, a pokarmy powinny być tak dobrane, by zawierały odpowiednie ilości niezbędnych składników odżywczych oraz witamin i mikroelementów. Zapewni to zarówno szybki powrót do zdrowia po ciąży i porodzie, jak również umożliwi dostarczenie dziecku najwartościowszego pożywienia, jakim jest pokarm matki.
