W spotkaniu uczestniczyli: Przewodniczący: prof. dr hab. Marek Spaczyński - Przewodniczący oraz dr hab. Mariusz Bidziński; Członkowie: prof.dr hab. Antoni Basta, dr n.med. Anna Dańska-Bidzińska, prof.dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, prof.dr hab. Janusz Emerich, dr hab. Marek Grabiec, dr hab. Witold Kędzia, prof.dr hab. Jan Kornafel, prof.dr hab. Jan Kotarski, prof.dr hab. Janina Markowska, dr hab. Ewa Nowak-Markwitz, dr n med. Magdalena Michalska, dr n.med. Romuald Niecewicz, prof.dr hab. Anita Olejek, dr n.med.. Janusz Poznański, prof.dr hab. Stanisław Radowicki, prof.d r hab. Tomasz Rechberger, dr hab. Andrzej Roszak, prof. dr hab. Izabela Rzepka-Górska, prof. dr hab. Andrzej Skręt, prof. dr hab. Jacek Suzin, prof.dr hab. Wiesław Szymański, prof. dr hab. Krzysztof Urbański.

1. Przedmiot rekomendacji

Głównym celem spotkania jest opracowanie zasad postępowania u kobiet z guzami niezłośliwymi i rakiem jajnika. Nowotwory jajnika są jedną z najczęściej spotykanych patologii w ginekologii. Obecnie obowiązująca klasyfikacja histopatologiczna wyróżnia ponad 70 typów guzów, które mogą występować w jajniku. Można je podzielić na dwie duże grupy: nowotwory nabłonkowe i nienabłonkowe. Najczęściej rozpoznawane są nowotwory nabłonkowe i zaliczamy do nich guzy wywodzące się z nabłonka pokrywającego jajnik oraz z jego podścieliska.

Wyróżniamy nowotwory nabłonkowe:

• Surowicze
• Śluzowe
• Endometrioidalne,
• Jasnokomórkowe,
• Guzy z komórek przejściowych
• Mieszane
• Niezróżnicowane
• Niesklasyfikowane.

Prawie wszystkie powyższe nowotwory mogą występować jako guzy niezłośliwe, o granicznej złośliwości (borderline) oraz złośliwe.

Do nowotworów nienabłonkowych zaliczamy guzy wywodzące się z pierwotnej komórki rozrodczej, swoiste dla gonad, mieszane i nienabłonkowe guzy przerzutowe. Nowotwory te występują znacznie rzadziej niż nowotwory nabłonkowe.

Co roku w Polsce raka jajnika rozpoznaje się u ponad 3300 kobiet (2003r.).

2. Rozpoznawanie

Guzy jajnika rozpoznaje się na podstawie badania ginekologicznego lub/i ultrasonograficznego. U każdej pacjentki zgłaszającej się do ginekologa należy wykonać badanie dwuręczne, które powinno ocenić położenie, wielkość i konsystencję przydatków oraz wykonać badanie per rectum. Badanie ginekologiczne należy uzupełnić oceną ultrasonograficzną (zgodnie ze standardami zawartymi w Rekomendacjach PTG dotyczącymi Diagnostyki Ultrasonograficz­nej w Położnictwie i Ginekologii). Należy zebrać wywiad dotyczący występowania w rodzinie raka jajnika, sutka i przewodu pokarmowego. Potwierdzenie dodatniego wywiadu rodzinnego powinno być wskazaniem do dalszej diagnostyki w kierunku zespołów nowotworów dziedzicznych (zgodnie ze standardami zawartymi w Rekomendacjach PTG dotyczącymi Ryzyka Dziedzicznie Uwarunkowanego Zachorowania na Raka Gruczołu Sutkowego i Jajnika). Obligatoryjnie przy rozpoznaniu guza jajnika należy wykonać oznaczenie stężenia antygenu CA 125 i zdjęcie klatki piersiowej