Za połóg uznaje się okres pierwszych sześciu do ośmiu tygodni po porodzie. Jest to optymalny czas, podczas którego w organizmie kobiety następuje cofanie się wszelkich zmian powstałych w związku z ciążą i porodem. Następuje gojenie się ran poporodowych, a układ hormonalny zaczyna się stabilizować, dochodzi do wznowienia czynności jajników i powraca płodność. Czas, jaki upływa od momentu porodu do powrotu miesiączkowania oraz płodności uzależniony jest przede wszystkim od sposobu karmienia dziecka, ale także od wielu innych czynników jak np. cechy indywidualne czy uwarunkowania genetyczne. W dużej mierze jest to cecha osobnicza, w związku z czym u każdej kobiety miesiączka i płodność może wystąpić w innym momencie i nie ma na to reguły. Powrót krwawień miesiączkowych u kobiet karmiących piersią pojawia się najczęściej pod koniec okresu laktacji lub też po jej zakończeniu, jednak należy pamiętać o tym, iż brak miesiączki nie oznacza braku owulacji i nie wyklucza możliwości zajścia w ciążę.

Wiele kobiet uważa okres laktacji za okres niepłodny. Nic bardziej błędnego. Dowód na to, że takie myślenie jest dalekie od prawdy, to wysoki odsetek ciąż poczętych właśnie w tym okresie. U kobiet karmiących dziecko piersią, ze względu na duże ilości wytwarzanej przez przysadkę mózgową prolaktyny, dochodzi do zmian hormonalnych hamujących owulację poprzez blokowanie dojrzewania komórki jajowej, co skutkuje okresową niepłodnością. Nie jest to jednak regułą.  Warunkiem skutecznego hamowania owulacji w tym okresie jest bardzo efektywne, częste, na każde żądanie, nie rzadziej niż co 4 godziny karmienie dziecka tylko i wyłącznie piersią, Zasada ta dotyczy także godzin nocnych. Ponad to, dziecko nie powinno być dopajane, a nawet nie powinno mieć podawanego smoczka do ssania. Opuszczenie chociaż jednego karmienia i zastąpienie go sztucznym pokarmem, zmniejszenie częstotliwości karmień czy też rozpoczęcie rozszerzania diety (kaszki, soczki) może spowodować poburzenie układu hormonalnego doprowadzając do wzrostu pęcherzyka jajnikowego i owulacji. W przypadku karmienia dziecka pokarmem sztucznym płodność powraca o wiele szybciej. Można się spodziewać, iż owulacja pojawi się już nawet po kilku tygodniach po porodzie.

Większość młodych mam w okresie poporodowym i połogu, jest tak pochłonięta codziennymi obowiązkami, związanymi z pojawieniem się na świecie nowego członka rodziny, a jej życie ulega takiej metamorfozie, że najczęściej przemęczenie z tym związane powoduje znaczny spadek libido, a tym samym brak zainteresowania antykoncepcją. W pewnym sensie sprzyja to przestrzeganiu zalecenia, aby w okresie poporodowym zachować wstrzemięźliwość płciową ze względu na zwiększone ryzyko wprowadzenia infekcji, wynikającego z podwyższonej w tym okresie podatności narządu rodnego na zakażenia.

Każda kobieta po zakończonym okresu połogu nie powinna rezygnować z lekarskiej wizyty kontrolnej, w czasie której lekarz przeprowadzi nie tylko dokładne badanie oceniające ogólny stan jej organizmu, a przede wszystkim narządu rodnego, ale również jest to najodpowiedniejszy czas na przedyskutowanie i wybranie najodpowiedniejszej metody antykoncepcyjnej. Pytanie o skuteczne zabezpieczenie przed niechcianą ciążą jest najczęściej zadawanym pytaniem przez matki karmiące w czasie pierwszej wizyty kontrolnej po porodzie, gdyż z jednej strony po odbytym porodzie kobieta nie jest przygotowana na kolejną ciążę zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym, z drugiej zaś czuje potrzebę powrotu do normalnego życia seksualnego.

Spośród wielu dostępnych metod antykoncepcji karmiącym mamom lekarz proponuje taką, która nie zburzy procesu laktacji, jej składniki nie będą przenikały do pokarmu i nie będzie ona miała wpływu na rozwijające się dziecko. Wbrew pozorom, możliwości zapobiegania ciąży w okresie laktacji istnieje wiele. Nie poleca się jednak wszelkich metod naturalnych antykoncepcji, gdyż w okresie poporodowym, szczególnie podczas karmienia piersią są one zawodne ze względu na fakt, iż organizm nie powrócił jeszcze całkowicie do prawidłowego pod względem hormonalnym rytmu. Odpowiednia obserwacja objawów płodności tj. zmiana śluzu szyjkowego i konsystencji szyjki, zmiana temperatury ciała i inne, mogą być w tym okresie bardzo trudne do sprecyzowania i nie zawsze są one prawidłowo interpretowane. Przeciwwskazane jest także stosowanie klasycznej tabletki antykoncepcyjnej zawierającej w swym składzie estrogeny. Estrogeny, powodują hamowanie laktacji, a także przechodząc do mleka matki wykazują niekorzystnie działanie na organizm dziecka. Kobiety karmiące piersią nie mogą korzystać również z tzw. antykoncepcji awaryjnej, czyli przyjmowania tabletki „po stosunku”. Metody antykoncepcji polecane w okresie karmienia piersią to najczęściej metody mechaniczne takie jak prezerwatywa, lub chemiczne, jak globulki, żele czy pianki antyplemnikowe. Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania, tych form zapobiegania ciąży jest pojawienie się reakcji uczuleniowych na jakikolwiek składnik środka. Dodatkowym atutem prezerwatywy jest to, iż zabezpiecza ona nie tylko przed ciążą, ale również infekcjami i chorobami przenoszonymi drogą płciową.