Artykuł w sposób skrótowy przedstawia rys historyczny operacyjnego leczenia nietrzymania moczu. Omawia aktualne trendy i metody nowoczesnego leczenia tego schorzenia.
Przełomowym krokiem było zastosowanie przez Vancaillie i Schnesslera techniki endoskopowej, będącej modyfikacją operacji sposobem Burcha. Laparoskopia redukując uraz tkanek przyczyniła się do zwiększenia komfortu pacjentek i skrócenia okresu hospitalizacji. Zabieg rozpoczyna się od wprowadzenia trokaru optycznego i dwóch pomocniczych. Otrzewna ścienna jest nacinana ponad wypełnionym pęcherzem moczowym (ok. 250 ml płynu). Preparowanie tkanek przestrzeni załonowej jest prowadzone do uzyskania dostępu do powięzi łonowo-cewkowej oraz więzadeł Coopera. Następnie fiksujemy, za pomocą siatki prolenowej i sztaplerów, powięź łonowo-cewkową i przylegającą do niej cewkę moczową do więzadeł Coopera.
Operacje pętlowe stanowią typowe metody podwieszające. Mają one na celu uniesienie kąta cewkowo-pęcherzowego przez przeprowadzoną pod nim „taśmą”. W chwili obecnej nastąpił renesans tej metody.
Stoeckel (1917) był pierwszym ginekologiem popularyzującym metodę przeprowadzenia pasm powięziowych pochodzących z przedniej ściany jamy brzusznej poza spojenie łonowe i zszywania ich ze sobą poniżej cewki moczowej. Stosował on modyfikację metod opracowanych przez Goebella (1910) i Fragenheima (1914).
Do innych technik pętlowych stosowanych w leczeniu WNM zaliczamy:
- operację Aldridge’a,
- Millina,
- Pereiry,
- Narika,
- Palmricha.
Przeprowadzone przez Petrusa i Ulmstena badania nad mechanizmami zapewniającymi utrzymanie moczu doprowadziły do opracowania techniki operacyjnej wspomagającej funkcje więzadeł łonowo-cewkowych taśmą z tworzywa sztucznego (1996). Obecnie dominują zabiegi TVT, IVS oraz coraz częściej najnowsza metoda TOT.
W metodzie TVT w przeciwieństwie do metody klasycznej, gdzie dla przeprowadzenia taśmy na tępo wypreparowuje się kanał, tu stosuje się specjalne długie igły. Taśmy nie trzeba przyszywać- utrzymuje się w tkankach sama.
Zabieg TVT rozpoczyna się od ułożenia pacjentki w pozycji ginekologicznej w maksymalnym zgięciu kończyn dolnych w stawach biodrowych. Pośladki powinny się znajdować na równi z brzegiem stołu operacyjnego. Dla zapewnienia lepszego dostępu wargi sromowe mniejsze mogą być rozchylone i przyszyte bocznie. Należy wprowadzić cewnik do cewki moczowej i opróżnić pęcherz moczowy. Nad spojeniem łonowym wykonujemy dwa nacięcia o długości 0,5 cm w odległości około 4 cm jedno od drugiego. Około 1 cm poniżej cewki moczowej nacinamy śluzówkę pochwy na długości około 2 cm, którą następnie odpreparowujemy na boki.
Od strony pochwy wprowadzamy kolejno dwie łukowato wygięte igły z rozpiętą pomiędzy nimi taśmą prolenową. W czasie wprowadzania igieł cewkę moczową i szyję pęcherza moczowego odsuwamy na stronę przeciwną za pomocą zgłębnika umieszczonego w cewniku Foleya. Po wprowadzeniu załonowym (tuż za spojeniem łonowym w kierunku bocznym) każdej z igieł wykonujemy cystoskopię, sprawdzając ciągłość ścian pęcherza moczowego i cewki moczowej. Dopasowanie (odpowiednie napięcie) taśmy kontrolujemy z założonym hegarem (najczęściej nr 8) w cewce moczowej i końcówką nożyczek preparacyjnych między cewką moczową a taśmą podczas próby kaszlowej. Stąd konieczny jest kontakt z pacjentką, który skłania do znieczulenia przewodowego. Następnie odcinamy wyprowadzone nad spojeniem łonowym igły wraz z taśmą, usuwając foliową koszulkę taśmy. Naciętą skórę i śluzówkę pochwy zeszywamy.
Po operacji pozostawiamy cewnik w pęcherzu moczowym na okres 2- 5 godzin. Czas operacji wynosi średnio 25 minut. Około 80% pacjentek zostaje całkowicie wyleczonych, a u około 10% operowanych następuje wyraźna poprawa. Do najczęstszych powikłań pooperacyjnych należy zaliczyć retencję moczu, wystąpienie infekcji dróg moczowych oraz perforację pęcherza moczowego i cewki moczowej, rzadko krwawienie śródbrzusze.
fot. panthermedia
Najnowszą metodę z użyciem przezzasłonowej podcewkowej taśmy (TOT) zaczynamy w identycznym ułożeniu pacjentki i podobnym dwucentymetrowym podcewkowym nacięciem pochwy. Rozwarstwiamy tkanki w kierunkach bocznych, aż do wewnętrznej powierzchni gałęzi kulszowo-łonowych, przy użyciu zakrzywionych nożyczek na tępo- „techniką popychania i rozszerzania”.