Pierwsze wzmianki o dokonywanym nacięciu krocza (episiotomii) sięgają XVII wieku. Episiotomia na przestrzeni wieków stosowana była z różnym nasileniem. Początkowo (niewielkie nacięcie w trakcie porodu) stosowane nieufnie jako środek ostateczny chroniący przed urazem krocza z obawy przed powikłaniami. Później rozpoczął się okres rozszerzania wskazań do nacięcia krocza. Nastąpiło nasilenie przekonania iż ma ona niewymierne pozytywne działanie ochronne na tkanki kanału rodnego kobiety rodzącej jak i działanie zapobiegające urazom płodu. Dopiero w XX wieku nastąpiła fala badań nad różnymi aspektami wykonywania episiotomii, które poddały wątpliwości korzyści jakie wynikają z zastosowania nacięcia krocza.

Czy można zatem określić konieczność stosowania zabiegu poszerzającego kanał rodny w trakcie porodu? Czy powinno opierać się jedynie na odczuciu i wiedzy osoby prowadzącej poród? Wskazań do zastosowania episiotomii jest bardzo wiele. Do wskazań medycznych ze strony matki należy:  

• niebezpieczeństwo nadmiernego rozciągnięcia i niekontrolowanego uszkodzenia matczynych tkanek miękkich jak również głębokich warstw mięśni dna miednicy. Zagrożenie takie występuje zazwyczaj w przypadkach niepodatnych miękkich tkanek krocza zwłaszcza u sportsmenek i u pierwiastek rodzących w późnym wieku. O dużym prawdopodobieństwie uszkodzenia krocza świadczy bledniecie miejsca zagrożonego pęknięciem krocza.
• zabiegi położnicze wykonywane w trakcie porodu z uwagi na użycie narzędzi, które wymagają większej przestrzeni w kanale rodnym, przez co zwiększają ryzyko uszkodzenia kanału rodnego i krocza. Do zabiegów tych zaliczamy zabieg kleszczowy, trakcję próżniową, ręczne wydobycie płodu, pomoc ręczną.

Episiotomia stosowana przed porodem zabiegowym lub w trakcie porodu z użyciem narzędzi traktowana jest jako zabieg dodatkowy. Łączne stosowanie episiotomii z porodem zabiegowym szczególnie często stosowane jest u pierwiastek.             

Episiotomię ze wskazań płodowych stosuje się (jeśli możliwy jest poród siłami natury):

• w przypadku przedłużonego II okresu porodu (powyżej pół godziny u wieloródek i powyżej dwóch godzin u pierwiastki) wraz z niebezpieczeństwem uszkodzeń płodu na skutek niedotlenienia. Sytuacja taka często występuje przy nieprawidłowych ułożeniach płodu, w których głowa płodu pokonuje kanał rodny niekorzystną płaszczyzną miarodajną (ułożenie odgięciowe, ułożenie potylicowe tylne, położenie miednicowe), dużej głowie płodu czy ostrym łuku łonowym miednicy i w innych nieprawidłowych budowach miednicy.
• w celu skrócenia czasu porodu. Głównymi wskazaniami płodowymi są zaburzenia czynności serca płodu podczas rodzenia się główki przez kanał rodny.

Z punktu medycznego wskazania do wykonania episiotomii są w sposób bardzo szczegółowy opisane w literaturze, co powoduje, iż decyzja o zastosowaniu nacięcia krocza nie powinna budzić żadnych kontrowersji. Z własnych obserwacji wnioskuję iż częste stosowanie episiotomii przez personel medyczny wynika głównie z wykształcenia, nawyków, obawy przed możliwością urazów kanału rodnego. Czynników jest znacznie więcej. Kto i na podstawie czego, powinien decydować o zachowaniu ciągłości tkanek w trakcie porodu? Odpowiednie przygotowanie kobiety ciężarnej w szkole rodzenia pozwoliłoby na podjęcie próby rozmowy o zabiegach dodatkowych, które mogą być konieczne w trakcie porodu lub tuż też przed samym porodem. Duże znaczenie powinna odgrywać wstępna analiza wskazań medycznych jeszcze przed porodem (pierwiastka, sportsmenka, masa płodu, wymiary głowy płodu, budowa miednicy). Decyzja o zastosowaniu episiotomii podejmowana jest zawsze na podstawie wskazań medycznych i w niektórych sytuacjach położniczych nie może być kwestionowana (poród zabiegowy, zaburzenia czynności serca płodu). Nie zwalnia to jednak z odpowiedzialności przed informacją i uzyskaniem zgody przez kobietę rodzącą. Z badań wynika, że aż u 49,6% a nawet blisko 60% kobiet zabieg nacięcia krocza został wykonany bez uzyskania zgody. Form udzielania zgody przez pacjentkę jest kilka. Ważne jest, aby zgoda była ujawniona w sposób dostateczny czyli odpowiedz lub zachowanie, które w sposób bardzo jasny, czytelny nie budzi żadnych wątpliwości. Forma pisemna wymagana jest w celu przeprowadzenia zabiegów operacyjnych i interwencji zagrażających życiu nie jest konieczna.