O depresji mówi się i pisze relatywnie dużo, jednakże są to zwykle rozważania i porady dotyczące dorosłych. Nie świadczy to wcale, iż problem ten nie dotyczy dzieci – wręcz przeciwnie, depresja jest częstym zaburzeniem, na które zapadają osoby nieletnie. Ze względu na nieco inne przejawy depresji u dzieci, nie jest zazwyczaj tak szybko diagnozowana a u części z nich w ogóle nie zostaje rozpoznana.

U osób nieletnich rzadko występują typowe objawy stanów depresyjnych, jakie zauważamy u osób dorosłych. Depresja u dzieci manifestuje się zazwyczaj najróżniejszymi niespecyficznymi symptomami np.: lękami, problemami w szkole, objawami psychosomatycznymi (bóle brzucha, głowy, duszności), zachowaniami odbiegającymi od normy, niechęcią do zabawy, brakiem komunikowania własnych życzeń czy też nagłego „nieuzasadnionego” przechodzenia od długiego płaczu do całkowitego spokoju.

Dzieci i młodzież często także chudną lub nie przybierają na wadze. Nastolatki przestają mieć ochotę na wspólne spędzanie czasu czy sytuacje, które je kiedyś bardzo cieszyły; zamykają się często w pokoju nie mając na nic siły i ochoty. Bywa też tak, że reagują agresją stając się wciąż zniecierpliwione i nieposłuszne.

Według źródeł materiałów Fundacji ITAKA najbardziej charakterystycznymi objawami depresji u dzieci są:

1. smutek, przygnębienie, niemożność odczuwania radości („nic nie cieszy”),
2. zmniejszenie zainteresowań (np. niechęć zajmowania się swoim hobby),
3. zmniejszenie aktywności, apatia, spowolnienie, niechęć do działania,
4. problemy ze snem (bezsenność lub nadmierna senność),
5. zmniejszenie apetytu, spadek wagi ciała, suchość w ustach,
6. uczucie ciągłego zmęczenia, brak energii,
7. lęk, uczucie wewnętrznego napięcia, „niepokój w środku”,
8. trudności w koncentracji i zapamiętywaniu, wrażenie niesprawności intelektualnej,
9. poczucie beznadziejności, niska samoocena,
10. dolegliwości bólowe (bóle głowy, brzucha, bóle w klatce piersiowej, nerwobóle).

Depresja kojarzy nam się zazwyczaj z zupełnym poddaniem się, czasem jednak dzieci potrafią tak zachowywać się (zwłaszcza przy rówieśnikach), że nikt, by ich o to nie podejrzewał.

Typowym dla dzieci objawem (jak zostało wyżej napisane) są dolegliwości somatyczne. Pracując na oddziale gastroenterologii wielokrotnie doświadczałam takich przykładów. Pamiętam 17-letnią dziewczynę, narzekającą na bardzo silne, napadowe bóle brzucha, z którą matka przez kilka miesięcy chodziła „od lekarza do lekarza”, wykonano jej endoskopię i jeszcze kilka mało przyjemnych badań a przyczyny nie udało się ustalić, natomiast depresja ciągle się pogłębiała. Bóle brzucha tłumaczyły obniżony nastrój, apatię oraz wcześniejsze trudności z koncentracją (potem dziewczyna nie uczęszczała do szkoły).W trakcie rozmowy z psychologiem okazało się, że ma już za sobą próbę samobójczą. Inna 15-letnia dziewczyna, u której rozpoznano depresję, cierpiała ponadto na trwające od kilku tygodni silne biegunki, wskutek czego znalazła się w szpitalu.