Obfite miesiączki, będące wynikiem niedojrzałości układu podwzgórze - przysadka - jajnik, mogą stanowić poważne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania młodego organizmu. Krew miesiączkowa jest głównym źródłem utraty m. inn. żelaza, będącego niezbędnym składnikiem hemoglobiny, w związku z czym u młodocianych dziewcząt z obfitymi, krwotocznymi, miesiączkami, często spotyka się niedokrwistość z niedoboru żelaza, która najczęściej wymaga suplementacji tego biopierwiastka.
W celu uniknięcia niedoborów mineralno-witaminowych, w tym niedoboru żelaza, powstałych w wyniku obfitych krwawień, duże znaczenie ma zwracania szczególnej uwagi na odpowiednią dietę bogatą w żelazo oraz przyjmowanie preparatów witaminowych oraz mieszanek mikroelementów zawierających ten biopierwiastek, gdyż często żelazo zawarte w pożywieniu nie jest w stanie pokryć jego deficytu. Suplementacji żelaza częściej wymagają dziewczęta stosujące dietę wegetariańską lub wegańską. Pomimo tego, iż spożywają one większą ilość pokarmów pochodzenia roślinnego, poziom tego pierwiastka w organizmie często nie jest wystarczający. Żelazo znajdujące się w produktach roślinnych to zazwyczaj żelazo niehemowe, które jest słabiej przyswajalne przez organizm aniżeli żelazo hemowe zawarte w czerwonym mięsie czy jajach.
Pojawienie się jakiegokolwiek z objawów sugerujących niedobory powinno skłonić matkę dziewczynki do skonsultowania się z lekarzem i wykonania podstawowych badań. Diagnostykę rozpoczyna się od badań morfologii krwi. Wynik wskazujący na niski poziom hemoglobiny oraz erytrocytów powinien skłonić lekarza diagnozującego młodocianą z obfitymi miesiączkami do skierowania pacjentki na badanie poziomu żelaza.
W przypadku krwawień młodocianych w celu zatrzymania krwawienia leczenie rozpoczyna się od zastosowania najmniej inwazyjnych metod, czyli leczenia objawowego. W celu poprawienia złego stanu ogólnego, wywołanego nadmierną utratą krwi, a w niektórych przypadkach pojawienia się wykładników niedokrwistości z niedoboru żelaza czy anemii, w pierwszej kolejności uzupełnia się jej deficyt poprzez podawanie leków p/krwotocznych, środków krwiotwórczych lub krwi czy preparatów krwiopochodnych. Leczenie to powinno zostać uzupełnione prawidłowo skomponowaną dietą bogatą w żelazo, jak również preparatami witaminowo-mineralnymi zawierające łatwo przyswajalne żelazo. Przy stwierdzonym niedoborze żelaza należy zalecić wzbogacenie diety o produkty zawierające największą ilość tego mikroelementu jak np. wątróbka, czerwone mięso, ryby i żółtka jaj, pieczywo razowe, płatki owsiane, rośliny strączkowe czy warzywa liściaste. Przyswajanie żelaza, jak również jego wchłanianie będzie o wiele skuteczniejsze, jeżeli będzie spożywane wraz z pokarmami bogatymi w witaminę C, jak np. żurawiny, czarne jagody, czarna porzeczka, cytryny, kiwi. Spożywanie dużej ilości surowych warzyw i świeżych owoców bogatych w Vit. C zwiększa przyswajanie żelaza nawet 3 krotnie. Do posiłków złożonych z pokarmów bogatych w żelazo zaleca się więc picie soków owocowych.
Przy wprowadzaniu suplementacji żelaza każdy lekarz powinien pamiętać o tym, iż pewna część leków stosowana w chorobach współistniejących może spowodować zaburzenia jego wchłaniania, w związku z tym, konieczne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu na temat dotychczas przyjmowanych leków. Do takich leków należą m.inn. Cholestyramina, Neomycyna, Tetracykliny, wyciąg z trzustki, trójkrzemian magnezowy, leki zobojętniające soki żołądkowe zawierające węglany czy preparaty zawierające wapń.
Zapewnienie odpowiedniej podaży wszystkich witamin i mikroelementów warunkujących prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu w tak ważnym dla młodego człowieka okresie życia, ma szczególne znaczenie dla młodej kobiety.
opracowano na podstawie:
- Wiadomości Położniczo-Ginekologiczne 2/1998 – „Ginekologia młodych kobiet: wprowadzenie” Małgorzata Jędrzejczyk
- Wiadomości Położniczo-Ginekologiczne 2/1998 – „Najczęstsze zaburzenia miesiączkowania u młodych kobiet: diagnostyka i leczenie” Małgorzata Jędrzejczyk
- „Ginekologia wieku rozwojowego” - wybrane zagadnienia pod redakcją: Aliny Komorowskiej, Lidii M. Walczak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2000.
- Ginekologia po Dyplomie nr 1/2006 - „Metody leczenia obfitych miesiączek” Hilary O. D. Crithley, FRCOG