Forum: Kobieta i zdrowie

Jak wiemy, aby chociażby stać czy siedzieć, nawet do tych tak prostych i banalnych, wydawałoby się, czynności, potrzebujemy pewnych ilości energii. Jak to się dzieje, że na przykład taki batonik, który zjadamy, zamieniany jest na inne substancje, które pozwalają wykonać jakikolwiek ruch, który staje się… energią? Mianowicie, wszystkie składniki pożywienia zawsze zostają rozłożone do prostszych związków, przyswajalnych przez komórki organizmu. Te dalej, dzięki procesowi przemiany materii, zamieniane są na adenozynotrójfosforan (w skrócie: ATP), który potrzebny jest mięśniom w momencie najmniejszego chociażby wysiłku fizycznego. I to właśnie od naszego metabolizmu zależy, w jaki sposób wykorzystamy ową energię – czy „pozostanie” ona w naszym organizmie pod postacią tłuszczu, a więc dodatkowych kilogramów, czy ją „spalimy”, a więc pozbędziemy na zawsze.

Na działanie przemiany materii mają wpływ zaś liczne hormony, które decydują o gospodarce ustrojowej naszego organizmu. Niektóre sprawiają, że tłuszcze się odkładają (np. insulina), a inne przyczyniają się do ich rozłożenia i wydalenia. Jakie to są – o tym za chwilę. Najpierw trochę może o tych „zgubnych”.
Podczas procesu przemiany materii węglowodany początkowo odkładają się w komórkach tłuszczowych. Dopiero później wytwarzane są aminokwasy i molekuły tłuszczu. Trzustka, wydzielając insulinę, przekazuje enzymom zadanie rozbicia molekuł tłuszczu na malutkie cząsteczki, aby ułatwić przyswajanie pokarmu. Cząstki te bardzo szybko dostają się do tłuszczowych „poduszek” na biodrach i brzuchu. Komórki tłuszczowe wręcz czekają na transport nowego surowca, który łatwo i na długo osadza się w naszym organizmie. Dzieje się tak szczególnie wtedy, kiedy nie dostarczamy mu wystarczającej ilości pełnowartościowej żywności.
Teraz parę słów o hormonach, które są w stanie spalać tłuszcz. Trzeba zatem wiedzieć, że hormon wzrostu jest odpowiedzialny za uwalnianie tłuszczu z komórek tłuszczowych, by nasz organizm mógł go zamienić na życiodajną energię. Proces ten zaczyna się już w godzinę po zaśnięciu i trwa przez całą noc. Zadaniem trzustki także jest produkcja glukagonu, który dostarcza organizmowi energii w momencie, gdy ilość cukru we krwi spada poniżej wartości minimum. Wtedy to do wyprodukowania potrzebnej energii organizm zużywa dużą ilość tłuszczu, który znajduje się w komórkach tłuszczowych. Glukagon wspomagają: kortyzol i adrenalina, które szczególnie „łakome” są na tłuszcz. Teoretycznie w ciągu jednego dnia mogłyby całkowicie go zlikwidować. I tym się właśnie różnią hormony tarczycowe od trzustkowych, że te pierwsze regulują rozkład tłuszczu w sposób bardziej umiarkowany. Ponieważ tarczyca potrzebuje odpowiedniej ilości jodu oraz tyrozyny do prawidłowego spełniania swych funkcji, toteż podczas gotowania potraw powinno się dodawać do nich soli jodowanej, a także spożywać pokarmy wysokobiałkowe (tyrozyna jest aminokwasem). Magnez jest składnikiem enzymów pobudzających układ nerwowy.

Jego zadaniem jest przyspieszenie przemiany materii w komórkach. Największe jego ilości występują w orzechach, roślinach strączkowych oraz w produktach pełnoziarnistych. Ponieważ podczas wytwarzania mąki następuje utrata ponad 80% magnezu zawartego w łupinie ziarna, toteż nie należy zbyt dużo sięgać po pieczywo z białej mąki. Aby glukagon oraz hormon wzrostu mogły spełniać swoje zadanie, a więc pomagać w utracie wagi, potrzebują dużych ilości białka.

Trafna uwaga ludzie z nadczynnością tarczycy tracą wagę a z niedoczynnością bardzo szybko tyją i trudno im zbić te kilogramy.

Hormony a przemiana materii

Wpływ hormonow na przemianę materii

Często podkreśla się role przemiany materii w odchudzaniu, jednak mało kto zdaje sobie sprawę tego, że na procesy metaboliczne i gromadzenie się tkanki tłuszczowej duży wpływ mają hormony. Przykładowo insulina powoduje, że we organizmie wytwarzają się komórki tłuszczowe, które magazynujemy pod postacią tkanki tłuszczowej. Posiadamy jednak również takie hormony, które odpowiadają za rozkład tłuszczu.

Wspomniana już insulina to hormon produkowany przez trzustkę. Węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym wpływają na to, że trzustka produkuje w krótkim czasie bardzo duże ilości insuliny. Wyrzut insuliny powoduje, że enzymy rozbijają tłuszcz na mniejsze cząsteczki – dzięki temu przyswajanie pożywienia staje się łatwiejsze. Cząsteczki tłuszczu przyklejają się do poduszeczek tłuszczowych, których najwięcej występuje w okolicach bioder, brzucha i ud. To właśnie z tego powodu osoby z nadwagą posiadają sporo tkanki tłuszczowej właśnie w tych partiach ciała. Insulina sprawia zatem, że tłuszcz odkłada się w organizmie. Jednak nie następuje to za każdym razem, gdy coś zjemy, a jedynie wtedy, kiedy spożywamy produkty z wysoką zawartością łatwo przyswajalnych węglowodanów prostych.

Odwrotne działanie wykazuje hormon wzrostu, czyli somatotropina (STH), która wydzielanie tłuszczu z organizmu i przemienianie go na energię. Uwalnianie tłuszczu zachodzi, gdy śpimy – rozpoczyna się około godzinę po zaśnięciu. Hormon wzrostu zwiększa lipolizę, czyli rozkład tłuszczów na kwasy tłuszczowe oraz glicerolu. Substancje będące wynikiem rozkładu tłuszczu powodują jego przemianę na energię, trafiającą do wszystkich tkanek organizmu (oprócz mózgu). Rozkład tłuszczu jest stymulowany Ne tylko przez hormon wzrostu, ale również przez adrenalinę, noradrenalinę i glukagon.

Trzustka produkuje nie tylko insulinę, ale również glukagon. Odpowiada on za dostarczanie nam energii wtedy, gdy poziom glukozy we krwi jest niższy niż poziom w normie. W ten sposób użytkujemy energię zmagazynowaną pod postacią tkanki tłuszczowej. Glukagon bierze czynny udział w metabolizmie węglowodanów. Glukagon jest niezwykle istotny z punktu widzenia spalania tkanki tłuszczowej, ponieważ zmniejsza ilość oraz efektywność działania enzymów, które odpowiadają za wytwarzanie się komórek tłuszczowych oraz ich magazynowanie. Jest to podstawowy mechanizm, jaki warunkuje skuteczne redukowanie masy ciała w procesie odchudzania.

Do stymulacji produkcji glukagonu niezbędne jest białko. Z tego powodu produkty białkowe są wskazane przy większości diet odchudzających.