Forum: Kobieta i zdrowie

Akupunktura - chińskie leczenie

Kto by pomyślał, że nakłuwanie specjalnych igieł na określone punkty ciała człowieka jest metodą leczenia? A jednak -

Akupunktura wywodzi się ze Wschodu. Jest to forma medycyny alternatywnej. Najważniejszym celem akupunktury jest profilaktyka, czyli zapobieganie chorobom. Efekt terapeutyczny osiąga się przez oddziaływanie za pomocą cienkich metalowych igieł na określone punkty na powierzchni ciała człowieka. Te punkty są położone na przebiegu kanałów energetycznych, czyli tzw. ***nów.

Korzyści zabiegu

Zaletą akupunktury jest przede wszystkim to, że pomaga leczyć wiele dolegliwości takich jak: ból głowy, bóle reumatyczne, astma, nadciśnienie, bezsenność, bezpłodność. Może być stosowana przy porodach czy operacjach na otwartym sercu. Metoda ta przynosi dobre samopoczucie i odprężenie psychiczne. Ma działanie przeciwbólowe i lecznicze, poprawia krążenie w naczyniach włosowatych, a także pobudza organizm do usuwania wolnych rodników. Może być stosowana także przy leczeniu nerwic i depresji oraz przy zwalczaniu nałogu palenia.

Główne wskazania do zabiegu to:

zapalenie nosa;
zapalenie oskrzeli;
przeziębienie;
zapalenie spojówek;
zapalenie dziąseł;
paradontoza;
choroba wieńcowa;
ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka;
zaparcia;
biegunka bakteryjna;
bóle głowy, migrena;
kamica nerkowa;
zapalenie stawów;
porażenia i niedowłady;
padaczka;
choroba wrzodowa;
zaparcia;
czkawka;
impotencja;
choroby przyzębia;
nadczynność tarczycy;
choroby alergiczne skóry;
ostra głuchota;
zez;
przewlekłe zapalenie spojówek;
otyłość;
choroby zapalne naczyń;
wspomagająco w porodzie przedwczesnym.

Nie powinniśmy decydować się na zabieg w przypadku:

zmian ropnych skóry;
nadużywania środków odurzających;
hemofilii;
chorób psychicznych;
chorób zakaźnych;
czynnej gruźlicy;
wyczerpania fizycznego i psychicznego;
zaburzenia krzepnięcia krwi;
niewyrównana ciśnienia tętniczego;
chorób skóry;
w wieku niemowlęcym.

Akupunktura w praktyce

Ciąża

Pierwsze tygodnie ciąży stanowią przeciwwskazanie do wykonywania zabiegu akupunktury ze względu na możliwość poronienia. W późniejszym okresie i stosowana rozsądnie może przynieść korzyści. Podstawowe zastosowanie to wzmocnienie akcji porodowej.

Menstruacja

Pierwszy i ostatni dzień trwania miesiączki może powodować ból głowy, bezsenność i ogólnie złe samopoczucie. Stosowana wtedy akupunktura ma na celu zniesienie dolegliwości bólowych tego okresu.

Choroby nowotworowe

Choroby nowotworowe wywołują przeżuty i dlatego stanowią przeciwwskazanie do zabiegu akupunktury. Jednak podejmowane są próby oddziaływania przeciwbólowego. Wówczas zabieg może spowodować obniżenie temperatury i zmianę przebiegu choroby.

Upojenie alkoholowe

Upojenie alkoholowe powoduje zaburzenia energetyczne, a zabieg umiejętnie przeprowadzony może przyśpieszyć odtrucie. Jednak, gdy zostanie źle wykonany może doprowadzić do wstrząsu i zapaści.

Jak wygląda zabieg?

Zanim pojawimy się u specjalisty powinniśmy spełnić następujące wymagania:

należy spożyć przed wizytą lekki posiłek, gdyż nie można być na czczo;
nie można w dniu zabiegu spożywać alkoholu;
trzeba być wyspanym.

Po spełnieniu tych wymogów lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem dotyczący jego dolegliwości. Wywiad ten dotyczy pulsu, temperatury ciała, a także badania tęczówki i podeszwy stóp. Następnie bada się tętno i ogląda się język. Informacje te pozwalają postawić diagnozę określonej choroby. Następnie pacjent kładzie się na plecach, brzuchu lub też może siedzieć. Różne punkty na ciele człowieka zostają poddane stymulacji za pomocą igły. Do zabiegu akupunktury wykorzystuje się specjalne igły stalowe, które nie mają wewnątrz kanału. Zazwyczaj używa się igieł o długości jednego do kilku centymetrów i grubości 0,15- 0,45 mm. Igły mają zakończenia ostre, po to aby dobrze przebijały tkanki. Tymi igłami specjalista przekłuwa skórę. Od kondycji pacjenta zależy wybór punktów do stymulacji.

Wysterylizowane lub jednorazowe igły wkuwa się w odkażoną powierzchnię skóry człowieka. Skórę napina się i lekko uciska po to, aby ułatwić nakłucie i zmniejszyć ból. Igły można wkuwać pod różnymi kątami. Przez pierwszą chwilę po wkłuciu pacjent może odczuwać ból, ale zdarza się również, niczego nie czuje. Ważne jest, aby w czasie zabiegu pacjent leżał spokojnie i był rozluźniony. Ma to na celu ułatwić wkłucie igły, zminimalizować ból i zapobiec skrzywieniu bądź złamaniu igły. Liczba wkutych igieł może wynieść od jednego do nawet dwudziestu i więcej. Specjalista sam decyduje, na jak długo wkłute igły pozostaną w ciele człowieka. Najczęściej jest to czas około 15 minut. Po upływie tego czasu igły zostają usunięte. Sukces całego zabiegu zależy od tego, czy pacjent stosuje dietę i czy prowadzi zdrowy styl życia.

Jak szybko można odczuć poprawę?

Poprawę po przeprowadzonym zabiegu akupunktury niektórzy pacjenci odczuwają po kilku dniach po zabiegu. Zdarza się, że przez chwilę samopoczucie może być gorsze, ale zazwyczaj jest to dobry znak świadczący o tym, że zabieg się udał. Niektórzy czują się lepiej częściowo lub całkowicie zaraz po wkłuciu igieł, ale zdarza się to bardzo rzadko.

Czy zabieg może całkowicie wyleczyć?

Akupunktura nie jest w stanie wyleczyć wszystkich schorzeń. Poprawa w niektórych schorzeniach występuje po 1-2 zabiegach, a w innych dopiero po zakończeniu całej serii zabiegów, czyli 10-12 zabiegów. W wielu chorobach akupunktura przynosi poprawę związaną z polepszeniem komfortu życia codziennego, a także może wyleczyć niektóre zaburzenia. Przychodząc do lekarza, informuje on pacjenta o efektach związanych z leczeniem.

Uwaga na uszkodzenia ciała

Akupunktura jest zabiegiem ryzykownym, gdyż wykonuje się go przy użyciu igieł. Dlatego też powinien być przeprowadzony tylko przez osobę posiadającą odpowiednią wiedzę anatomiczną i medyczną. W Polsce zabieg akupunktury mogą wykonywać tylko lekarze, którzy posiadają odpowiedni certyfikat.

Czy mogą wystąpić objawy uboczne?

Po zabiegu w miejscu wbicia igły może pojawić się niewielki siniak. Spowodowany on jest wtedy tym, że igła została nakłuta w miejsce małej żyłki. Nie jest to jednak groźne. Skutkiem ubocznym może być także senność, dlatego też po zabiegu nie zaleca się prowadzenie samochodu.

Czy można zakazić się chorobą podczas nakłuwania?

Igły do zabiegu akupunktury mogą być zarówno do użytku jednorazowego jak i wielokrotnego. Igły do użytku wielokrotnego po każdym zabiegu zostają poddane sterylizacji, jednorazowe są wyrzucane. W związku z tym ryzyko zakażenia się jakąkolwiek chorobą jest minimalne.

Akupunktura posiada bardzo szeroki zakres oddziaływania. Efekt leczniczy jest uzależniony od umiejętnego doboru właściwych punktów, od odpowiednio przeprowadzonego zabiegu i od stadium zaawansowania choroby.

Poniżej w forum znajdują także sposoby leczenia w medycynie naturalnej :

*** aromaterapia
*** apiteraia
*** ziołolecznictwo

Akupresura - zdrowy dotyk


Skuteczną naturalną metodą leczenia jest wywodząca się z Chin akupresura. Odpowiedni ucisk wyznaczonych części ciała może przynieść wiele korzyści dla organizmu człowieka.

Akupresura to najstarsza, tradycyjna metoda leczenia. Polega na masażu uciskowym poszczególnych punktów ciała. Punkty te zwane są receptorami. Są to unerwione miejsca, które odpowiadają określonym organom. Wykonując masaż receptorów osiąga się lepsze ich ukrwienie, a co za tym idzie również określonego narządu.



Bardzo ważną zasadą akupresury jest wykonywanie masażu od lewej nogi i od śródstopia. Zabieg przynosi ulgę we wszystkich rodzajach bólu zaczynając od bólu głowy, bólu pleców, poprzez migreny i skończywszy na katarze siennym. Niektórzy zwolennicy uważają, że za pomocą akupresury można wyleczyć bardzo poważne, skomplikowane schorzenia. Jedno jest pewne – zanim przystąpimy do zabiegu, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu po poradę.

Podstawowe wskazania do akupresury:

bóle głowy,
bóle kręgosłupa,
bóle reumatyczne,
nerwobóle,
bóle mięśniowe,
zawroty głowy,
padaczka,
osłabienie i zanik mięśni,
wymioty,
biegunka,
choroby jelit,
niestrawność,
astma,
zapalnie gardła,
zapalenie zatok,
kaszel,
zapalenie oskrzeli,
miażdżyca,
zaburzenia rytmu serca,
stany zapalne,
zaburzenia w okresie menopauzy,
zapalenie rogówki,
nerwice,
zaburzenia snu,
wyczerpanie psychiczne.


Przeciwwskazania do zabiegu:

łagodne i złośliwe nowotwory,
ciąża,
zawał mięśnia sercowego,
ostre choroby infekcyjne,
wysoka gorączka,
zakrzepnięcie tętnicy wieńcowej,
daleko posunięte wyniszczenie organizmu.

Magiczne miejsca na ciele człowieka

Za pomocą ucisku na określone punkty na ciele człowieka można poprawić stan swojego zdrowia. Wykonując masaż w określonych miejscach wpływamy na organy wewnętrzne organizmu i dzięki temu dodajemy im energii. Punkty te zwane są receptorami i są połączone poprzez układ nerwowy z poszczególnymi narządami ciała. Masaż działający na odpowiednie punkty powoduje pobudzenie zakończeń nerwowych, które znajdują się w tych miejscach. W ten sposób powstałe impulsy biegną drogami nerwowymi do ośrodkowego układu nerwowego i dochodzą do kory mózgowej, zaś stamtąd do chorego narządu. W ten sposób zmniejszają ból.

Kolejność masowania receptorów:

Nerki, przewód moczowy, i pęcherz moczowy – wskutek masażu substancje trujące zostają wydalone.
Głowa – stanowi centrum sterujące każdym narządem.
Żołądek, jelita, wątroba, trzustka – narządy odtruwające, od nich zależy czy występują produkty regeneracyjne dla każdego narządu.
Produkty limfatyczne – dzięki nim następuje rozpad produktów osadowych i przeciwciał.
Pozostałe punkty, które są zależne od rodzaju schorzenia.

Technika wykonywania zabiegu

Wyróżnia się 4 metody stosowania akupresury:

1- lekkie pukanie

Metodę stosuje sie u małych dzieci i u osób mających wątłą budowę ciała. Polega ona na tym, że czubkami palców opukuje się określone punkty przez ok. 2-3 minuty.

2- Ucisk palcami

Są to głębokie, okrężne uciski na wyznaczonych punktach ciała.

3- Masaż paznokciami

Metoda ta ma bardzo silne działanie, dlatego nie można jej wykonywać u chudych osób.

4- Masaż drewnianą pałką

Pałka na jednym końcu jest zaokrąglona, a na drugim szpiczasto zakończona. Za jej pomocą masuje się określone miejsca na ciele człowieka.

Każdy receptor powinien być masowany ok 2-3 minut.

Wrażliwe stopy

Szczególną uwagę należy na stopach, na których znajduje się wiele receptorów, mających połączenie z innymi częściami ciała. Należy o nie odpowiednio dbać, przede wszystkim przez:

moczenie stóp w solach,
używanie wałku do masażu stóp,
usuwanie zgrubienia i nagniotki,
używanie wkładek do butów,
noszenie wygodne obuwie.


Jakie receptory należy masować przy określonej chorobie?

Alergia - nadnercze, nerki, przewód moczowy,
Astma - nadnercze, nerki, pęcherz, płuco
Bezsenność- głowa,
Biegunka - żołądek, przewód pokarmowy,
Choroba krtani - krtań, oskrzela,
Duszność - płuca, oskrzela, głowa,
Zapalenie dziąseł - masaż górnej i dolnej szczęki,
Ból gardła - krtań, migdały, receptory gruczołów limfatycznych,
Grypa - punkty limfatyczne, śledziona, nos, zatoki,
Kaszel - masaż oskrzeli, płuc,
Menstruacja - jajnik, macica, masaż łydek z zewnątrz na obu nogach,
Migrena - skroń, żołądek,
Nadciśnienie tętnicze - nerki, przewód moczowy, pęcherz, pień mózgu,
Omdlenie - serce, nadnercze,
Reumatyzm - nerki, moczowód, narządy przemiany materii,
Zapaść - natychmiast serce i nadnercze,
Zmęczenie - nerki, moczowód, pęcherz
Żylaki - nerki, moczowód, nadnercze, kręgosłup,
Angina - krtań, migdały,
Białaczka - śledziona, migdałki,
Bóle w ramionach - punkty kolana i barku,
Hemoroidy - nerki, nadnercze,
Impotencja – jądra,
Bóle karku - mięśnie szyi, kręgosłupa, część szyjna i ogonowa,
Krótkowzroczność - nerki, moczowód, oczy,
Obrzęk nóg - nerki, pęcherz, serce,
Osteoporoza - masaż tarczycy,
Słabe zęby - górna i dolna szczęka.

Wykorzystanie akupresury

Akupresura jest również wykorzystywana przy problemach kobiecych związanych z menstruacją, porodem czy przekwitaniem. Jej główne zadanie to złagodzenie bólu.

Ciąża

W czasie ciąży partner może pomóc swojej partnerce. Należy wtedy zastosować rozcieranie w górę i w dół kanału początkowego pod pępkiem. Pomaga to utrzymać ciążę w przypadku, kiedy występują problemy związane z zajściem w ciążę. Żeby dziecko nie przyszło za wcześnie na świat należy wykonywać ucisk na poziomie miednicy. Podczas porodu powinno się masować w górę wewnętrzną część nogi, od kości skokowej zaczynając od umięśnionego obszaru za kością skokową.

Menopauza

Przy napływach gorąca powinno się masować miejsce między drugim a dużym palcem u nogi, na szerokość dwóch palców w górę stopy od połączenia między palcami. Pomocny jest wtedy także taniec w celu wzmocnienia kości i mięśni. Wykonuje sie także masaż stóp, najlepiej za pomocą drewnianego wałka.

Zespół Napięcia Przedmiesiączkowego

Żeby złagodzić w tym czasie huśtawkę nastrojów i uczucie napięcia zaleca się masowanie śledziony. Dodatkowo warto wprowadzić do swojej diety pokarmy zawierające duże ilości witaminy B6.

Bolesne miesiączki

Przy dolegliwościach tego typu należy skupić się na dolnej części pleców. Ręce kładziemy na talii i kciukami naciskamy mięśnie idące obok kręgosłupa, zaczynając od talii i przesuwając masaż w dół do bioder. Przy bólach miesiączkowych pomaga także ciepło na plecach, W tym celu przykłada się termoform, który potrafi przynieść odczuwalną ulgę. Jeżeli mamy do czynienia z ciężkimi bólami miesiączkowymi wtedy zaleca się rozcieranie piersi. W celu złagodzenia bólu masuje się także miejsce, gdzie przód uda łączy się z tułowiem, tuż obok sromu.

Powikłania

Przy wykonywaniu nadmiernej i nieumiejętnej akupresury, w szczególności u osób wrażliwych, mogą się doprowadzić negatywne objawy takie jak biegunka, wymioty czy kołatanie serca.

Akupresura to bezpieczną i skuteczną metodą leczenia. Zalecana jest dla każdego, kto dba o swoje zdrowie i chce walczyć z bólem, ograniczając przy tym stosowanie środków przeciwbólowych.

Shiatsu – akupunktura bez igieł

W języku japońskim słowo „shiatsu” oznacza „naciskać kciukami”. We współczesnym shiatsu używa się nie tylko kciuków, ale również dłoni, łokci, kolan, a nawet stóp.


Shiatsu jest starożytną praktyką bardzo przypominającą akupunkturę, tylko że koncentruje się na ***nach, po których przemieszcza się energia organizmu. Podobnie jak akupunktura koncentruje się na określonych częściach ciała, w których stosuje się ucisk. W przeciwieństwie do akupunktury wymagającej wielu lat praktyki oraz bardzo dużej precyzji wykonania, proste elementy siatsu mogą być wykonywane przez osoby, które mają jedynie podstawową wiedzę na ten temat. Masaż siatsu bywa dość bolesny, ponieważ stosowany nacisk jest całkiem mocny. Może obejmować określoną część ciała lub całe ciało wzdłuż wszystkich kolejnych ***nów energii.

Pochodzenie

Shiatsu – to sztuka uzdrawiania dotykiem, której korzenie sięgają starożytnych Chin i Japonii. Rozwinęło się co najmniej 2000 lat temu. W starożytnych pismach chińskich znajdujemy teksty wymieniające powody chorób oraz rady, jak je leczyć zmieniając dietę oraz tryb życia. Polecano w nich masaż i akupunkturę. Technika masażu nazywana dziś siatsu pochodzi od japońskiej formy masażu zwanej anma.

Filozofia

Podstawą wszystkich metod leczenia pochodzących ze Wschodu, a także sztuk walk i rozwoju duchowego, terapii manualnych, w tym oczywiście shiatsu – jest nieśmiertelna teoria jedności dwóch przeciwnych sobie, lecz komplementarnych sił Yin i Yang. Yang to energia kosmosu, gwiazd, całego Wszechświata. Yin – to energia Ziemi, planety, na której żyjemy.

Energie te płyną specjalnymi kanałami przez nasze ciała, a także ciała innych istot, nie wyłączając roślin. Kanały te nazywają się ***nami.

Energia Ziemi Yin (-) płynie odśrodkowo, od stóp ku głowie, a energia gwiazd Yang (+) płynie dośrodkowo, od głowy w dół. Wszelkie zaburzenia w przepływie energii, blokady, niedobory lub nadmiary są - według mędrców starożytnego Wschodu - przyczyną chorób i niedomagań. Shiatsu jest niezawodną i skuteczną metodą harmonizowania energii Yin i Yang w ciele człowieka.

Układ ***nowy

***ny to układ niewidzialnych kanałów, którymi przenosi się energia „ki”. Przez ciało człowieka przebiega dwanaście podstawowych kanałów oraz dwa dodatkowe, zwane odpowiednio naczyniem zarządzającym oraz naczyniem poczęcia lub kierunkowym.

Każdy z ***nów przebiega częściowo na powierzchni skóry, łącząc się z różnymi czakrami i narządami. Jeden koniec ***nu znajduje się pod skórą, a drugi na jej powierzchni na stopach i dłoniach.

Wzdłuż każdego ***nu leżą punkty akupunktury i akupresury, które w siatsu nazywa się „tsubami”. Te punkty, w razie potrzeby, pozwalają zmienić kierunek przepływu energii wzdłuż ***nu. ***ny zasilane są energią przez czakry i narządy, tak jak opisano wyżej, z ***nów, których końcówki znajdują się w stopach i dłoniach, a także za pośrednictwem punktów nacisku, czyli „tsub”. Energia „ki” może przepływać pomiędzy ***nami dzięki szlakom łączącym każdy ***n z dwoma sąsiednimi.

Przepływ energii między ***nami jest procesem ciągłym i odbywa się w ustalonym porządku. Masażem ***nów, a zwłaszcza punktów „tsuba”, można zdziałać wiele dobrego w przypadku napięcia mięśniowego, bólu pleców lub bólu głowy. Ponieważ masaż ***nów pobudza przepływ energi, z tego wynika, że wpływając na stawy, mięśnie oraz skórę przynosi ulgę w takich dolegliwościach. Jednocześnie przepływ energii zmienia stan umysłowy człowieka, jego odczucia i nastrój, a więc może powodować poprawę samopoczucia psychicznego i zmieniać ogólne nastawienie do życia a sposób pozytywny.

Siedem ośrodków energii – czakry

Istnieje siedem czakr, czyli ośrodków energii, położonych wzdłuż środkowej osi ciała od czubka głowy do dolnej części kadłuba. Leżą one wzdłuż „sushumma”, czyli kanału duchowego, przebiegającego od czubka głowy do podstawy tułowia. Energia dostaje się do kanałów z obu końców.

Czakra korony ma związek z szyszynką. Kontroluje ona prawe oko i górną część mózgu, a wpływ wywiera na sferę duchową. Czakra czołowa zwana „Trzecim Okiem”, ma związek z przysadką mózgową i kontroluje lewe oko, dolną część mózgu, nos i układ nerwowy. Ma wpływ na intelekt, percepcję, intuicję i zrozumienie. Czakra ekspresywna ma za zadanie kontrolę nad tarczycą, układem limfatycznym, ramionami, rękami, barkami, ustami, strunami głosowymi, płucami i gardłem. Ma wpływ na komunikację, kreatywność i umiejętność wyrażania się. Czakra serca wiążę się z szyszynką i kontroluje serce, piersi, nerw błędny oraz układ krwionośny. Ma wpływ na samoświadomość, miłość, dobre uczynki i współczucie. Czakra osobliwości ma związek z trzustką. Kontroluje śledzionę, pęcherzyk żółciowy, wątrobę, układ trawienny z żołądkiem, ma wpływ na pożądanie, osobistą siłę i źródła uczuć. Czakra płci ma wpływ na gruczoły płciowe, kontroluje okolice krzyża, stopy, nogi oraz układ rozrodczy. Wpływa na energię fizyczną, seksualną i intelektualną, na związki i wiarę we własne możliwości. Czakra podstawy wiąże się z nadnerczem. Kontroluje kościec, układ nerwowy współczulny i przywspółczulny, pęcherz moczowy i nerki. Ma wpływ na rozrodczość i wolę fizyczną.

Skuteczność

Terapia shiatsu, znana jako „akupunktura bez igieł”, jest skuteczną metodą na leczenie wielu problemów zdrowotnych: bóle głowy, migreny, bóle pleców, zaburzenia ciśnienia, otyłość, reumatyzm, bóle kręgosłupa. Likwiduje stresy i napięcia, uspokaja nerwy, dodaje witalności . Zachodnia medycyna nie zawsze potrafi znaleźć przyczynę cierpienia pacjenta. Może do pewnego stopnia ulżyć cierpiącemu pacjentowi ale problem pozostaje. Czasem wystarczy jedna sesja shiatsu, związana z pobudzeniem przepływu energii poprzez ***ny aby przynieść ulgę pacjentowi.

W stanie głębokiego relaksu, w jakim znajduje się pacjent pod wpływem rozgrzanych rąk terapeuty, organizm uruchamia ukryte rezerwy leczące, na ogół uśpione.

Podstawowe zasady masażu

Doświadczony terapeuta na podstawie samej obserwacji bez trudu potrafi trafnie ocenić stan fizyczny i psychiczny pacjenta. Wynik takich obserwacji, połączony z wywiadem przeprowadzonym z pacjentem, pozwala terapeucie postawić trafną diagnozę.

Przystępując do rozpoczęcia zabiegu terapeutycznego musimy zachować pełna higienę osobistą ciała, a w szczególności rąk. Strój terapeuty powinien być luźny i nie powinien krępować ruchów ciała, najlepiej aby był wykonany z naturalnych włókien. W pokoju, którym będzie wykonywany zabieg powinno być ciepło, cicho i czysto. Ważne jest aby pomieszczenie było przestronne. W przestronnych pomieszczeniach jest lepszy przepływ energii „ki”. Pacjent powinien leżeć na materacu. Od ostatniego obfitego posiłku musi upłynąć co najmniej kilka godzin. Ta zasada dotyczy zarówno pacjenta jak i terapeuty.

Zwykle po masażu siatsu pacjent czuje się doskonale, jest zrelaksowany. Czasami jednak miewa objawy zaziębienia, tj. napady kaszlu, bóle głowy, odczuwa ból mięśni i kości. Podczas pobudzania przepływu energii i przywracania równowagi mogą nastąpić silne zmiany natury emocjonalnej.

Przeciwwskazania

Nie stosuje się zabiegów siatsu u pacjentów poważnie chorych na serce, stwardnienie rozsiane lub nowotwór. Podczas zabiegu nie należy uciskać żylaków, skaleczeń oraz złamanych kości. Przy stosowaniu siatsu u kobiety ciężarnej należy omijać cztery powierzchnie: okolice żołądka, nogi od kolan w dół, mięsisty płat skórny pomiędzy palcem wskazującym a kciukiem oraz barki w okolicy szyi.

Alternatywne metody leczenia coraz popularniejsze?

Homeopatia to niekonwencjonalna metoda leczenia oparta na zasadzie: „Similia similibus curentur”, czyli „podobne leczy się podobnym”.


Homeopatia opiera się na pracach niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna. W Polsce jest praktycznie stosowana od ponad stu lat. Podstawą homeopatii jest traktowanie człowieka jako istoty cielesno-duchowej, a choroby jako naruszenie równowagi sił fizycznych i duchowych Leki homeopatyczne zawierają substancje wyłącznie pochodzenia naturalnego, podawane w odpowiednim rozcieńczeniu, czyli potencji. W produkcji leków homeopatycznych wykorzystywane są rośliny (całe, a nie tylko ich poszczególne organy), zwierzęta i minerały.

Dawki substancji są tak małe że znaczna część środowisk naukowych przeciwnych homeopatii porównuje je z placebo. Podawane substanje lecznicze mają wywołać takie same objawy jak leczona choroba. Ważne jest aby lek homeopatyczny podawany był w momencie gdy choroba zaczyna się dopiero rozwijać.

Homeopatia uważana jest za samodzielną metodę leczenia chorób ostrych i przede wszystkim przewlekłych, szczególnie w tych przypadkach, w których medycyna wyczerpała wszystkie możliwości oraz za wspomagającą metodę leczenia, stosowaną łącznie z leczeniem konwencjonalnym. Najważniejszą zaletą homeopatii jest fakt, iż nawet jeśli komuś nie pomoże, to na pewno też nie zaszkodzi, a dla pacjentów najważniejszy jest sam powrót do zdrowia, a nie sposób w jaki się to dokonuje. (Nawet jeśli miała to by być siła własnej psychiki).


Homeopatia to jedno z tych zagadnień, które do dziś dnia wzbudza wiele kontrowersji, wiele osób uważa, że stworzona została tylko po to, by wyłudzać pieniądze od naiwnych ludzi. Inni z kolei twierdzą, że jest to doskonała metoda na radzenie sobie z różnymi przypadłościami. Po której stronie zatem należy się opowiedzieć i czym tak naprawdę jest owa homeopatia? Cóż, nie da się ukryć, iż znaczna część lekarzy potępia tę dziedzinę wiedzy, uważając że uwłacza ona sztuce lekarskiej. W dzisiejszych czasach rzadko można już spotkać prawdziwych medyków, którzy opowiedzieliby się za tą metodą. Chociaż niektórzy zwolennicy homeopatii uparcie twierdzą, że jest to metoda, która daje o wiele lepsze rezultaty niż zwykłe placebo, to niestety jak dotąd nie zostały przeprowadzane żadne uznane badania, które mogłyby taką tezę potwierdzić. Wydaje się również, iż w najbliższym czasie nie zostaną one przeprowadzane, a cywilizowane społeczeństwa nie będą korzystać z takiego systemu wątpliwej jakości. Nie jest to jednak prawda, bowiem wiele osób bardzo chętnie korzysta z takich rozcieńczanych wielokrotnie preparatów, ślepo wierząc, że uda im się coś z tym zdziałać. Warto tu przytoczyć kilka informacji, które mogą wydać się całkiem interesujące. Okazuje się bowiem, iż znaczna część polaków sięga po homeopatię w przypadkach związanych z leczeniem popularnych przeziębień, statystyki pokazują, iż kiedy rozkłada nas grypa czy też dręczy uporczywy ból gardła mamy dość spore tendencje do sięgania po tego rodzaju środki. Niemniej jednak nie jest to jedyna okoliczność, która może nas- jako społeczeństwo- do tego przekonać, bowiem badania wykazują, iż wiele osób sięga po homeopatię jako pomoc w leczeniu czy to bezsenności, czy też różnorodnych bólów stawów. Nieco mniejsza, aczkolwiek wciąż spora grupa naszych rodaków chętnie wspomaga się homeopatię, kiedy ma do czynienia z takimi dolegliwościami jak choroby związane z układem trawiennym czy też uciążliwe, zwłaszcza wśród małych dzieci choroby lokomocyjne.

Hipnoterapia

Stan hipnozy można określić jako zmieniony stan świadomości, pozwalający na zawężenie uwagi do jednego obszaru. Można go porównać do maksymalnej koncentracji, podczas której umysł może się komunikować ze wszystkimi swoimi zasobami, na które składają się zdolności i informacje nabyte.

Wszystko co kiedykolwiek zobaczyliśmy, poczuli, usłyszeli lub odebrali pozostałymi zmysłami, zostaje zarejestrowane przez mózg, co można porównać do zapisywania na dysku twardym komputera. Większości z tych informacji nie pamiętamy, ponieważ zarejestrowaliśmy je tylko podświadomie. Dlatego hipnoza jest wykorzystywana w kryminalistyce do wydobywania z podświadomości zapamiętanych obrazów i sytuacji.

Podczas hipnozy umysł osiąga stan zwany podświadomością lub umysłem nieświadomym, mózg uczy się znacznie szybciej, posiada umiejętność znalezienia najlepszych rozwiązań.

Podsumowując, hipnoza jest stanem psychicznym pomiędzy snem a jawą, w którym świadomość jest częściowo wyłączona, a umysł bardziej podatny na zewnętrzną sugestię.

Wykorzystywana jest w psychologii klinicznej i hipnoterapii jako sposób diagnozowania i leczenia nerwic oraz terapii uzależnień.

Twórcą hipnozy klasycznej był neurolog Franz Anton Mesmer, uchodzący wśród współczesnych sobie lekarzy za szarlatana. Jego teoria zakładała istnienie fluidu rzeczywistego jak działanie magnesu, chociaż niewidocznego. Dobroczynny fluid magnetyczny może się przenosić z jednej osoby na drugą.

Prekur***m zastosowania hipnozy w psychologii klinicznej i hipnoterapii był Milton Hyland Erickson, na podstawie jego badań amerykański psycholog Richard Bandler i lingwista John Grinder opracowali program neurolingwistyczny.

Hipnoterapia wykorzystywana jest w leczeniu uzależnień, takich jak alkoholizm, narkomania, nikotynizm czy zespół uzależnień od internetu. Stosowana jest również w leczeniu zaburzeń odżywiania, takich jak kompulsywne jedzenie, bulimia i anoreksja.

Lekarze rosyjskiej szkoły leczenia alkoholizmu stosują terapię awersyjną, polegającą na wbudowaniu silnych, negatywnych skojarzeń z alkoholem a nawet samym myśleniem na ten temat, połączoną z redukcja przymusu picia. W tym wypadku hipnoterapię wspiera psychoterapia.

Zjawisko regresu hipnotycznego pozwala na cofnięcie się do czasu, w którym miało miejsce traumatyczne doświadczenie, co umożliwia pracę nad ograniczeniem skutków negatywnych tego zdarzenia.

Hirudoterapia, leczenie pijawkami lekarskimi


Terapia przeprowadzana jest z pomocą pijawek lekarskich, Hirudo medicinalis, hodowanych w warunkach laboratoryjnych. Tylko pijawki, nie mające kontaktu z zewnętrznymi patogenami, są bezpieczne dla pacjentów. Mogą być użyta tylko raz.

Hirudoterapia polega na podniesieniu odporności, obniżeniu gęstości krwi i ciśnienia tętniczego. Stosuje się ją przy następujących schorzeniach: zakrzepicy, żylakach, wrzodach żołądka i dwunastnicy, cukrzycy, problemach z krążeniem, zwłaszcza w kończynach dolnych, bólach stawów na różnych podłożu, chorobach narządów wewnętrznych: trzustki, wątroby, nerek, zapaleniu oskrzeli i płuc, chorobach skóry, operacjach przyszycia odciętych części ciała.

Pijawki usuwają z organizmu zepsutą krew, równocześnie wprowadzając do niego liczne, produkowane przez siebie substancje. Szczelnie przylegają do skóry, co chroni przed zakażeniami bakteryjnymi. Powstała po przyssaniu się pijawki mała ranka, zostaje potem zabezpieczona plastrem, należy pilnować aby opatrunek nie oderwał się i nie odpadł. Wydzielane przez pijawki substancje mające właściwości antykoagulacyjne, zmniejszające krzepliwość krwi. Zaczerwienienie, opuchlizna lub pieczenie wokół rany przechodzi po kilku dniach, jeżeli zaobserwujemy problemy z jej gojeniem się, należy iść do lekarza.

Przeciwwskazaniem dla terapii jest anemia, hemofilia, niskie ciśnienie tętnicze oraz silne uczulenie na hirudozwiązki. Nie należy jej stosować u dzieci poniżej 15 roku życia.

Hirudoterapia znana była już w starożytnym Egipcie, na długo zapomniana zaczęła się upowszechniać od 1884 r. kiedy Jan Haycraft odkrył, że krew będąca pokarmem pijawki, nie krzepnie w jej przewodzie pokarmowym.

Chirurdzy i plastycy stosują ją w bardzo ciężkich przypadkach przyszycia palców, uszu i innych części. Łagodzi opuchliznę, nie dopuszczając do powstania zakrzepów i zablokowania żył. Lekarze przyznają, że hirudyna skuteczniej zapobiega zawałom serca niż aspiryna czy heparyna.

Oprócz hirudyny pijawki produkują także badeline, blokującą stany zapalne i ich rozprzestrzenianie się w tkankach, hirustazynę, gilatynę – antykoagulant i silny lek antyprzerzutowy, eglinę – środek przeciwzapalny i blokujący stany zapalne, hementynę – zapobiegającą zakrzepom krwi i blokującą już istniejące, destabilazynę – regenerującą naczynia krwionośne, przewód pokarmowy i regulującą poziom cukru we krwi.

Irydologia czyli diagnozowanie chorób z tęczówki oka

Metoda zakłada studiowanie tęczówki oka dla znalezienia objawów aktualnych i ewentualnych chorób. Oczy pozwalają ocenić stan zdrowia całego organizmu, narządów zewnętrznych i wewnętrznych oraz informacje jakie zagrażają mu choroby dziedziczne.

Prawa tęczówka zawiera informacje o prawej stronie ciała, lewa o lewej. Górna część pokazuje głowę, dolna stopy, pomiędzy nimi znajduje się reszta organów. Irydolog potrafi przeważnie, bez dodatkowych badań, określić stan zdrowia pacjenta, rozpoznając chorobę w stadium praktycznie nie wykrywalnym innymi metodami.

Irydodiagnostyka jest całkowicie bezbolesna, polega na patrzeniu w oczy, a dokładnie na sporządzeniu mapy oka. Lekarz spogląda na gałki oczne w lampie szczelinowej, która powiększa obraz kilkadziesiąt razy i rozjaśnia tęczówkę. Zwraca uwagę na kształt i umiejscowienie źrenicy, odcień bieli gałki ocznej oraz stan spojówki, koncentrując się głównie na tęczówce. Aby osiągnąć odpowiedni poziom znajomości tej metody, lekarz musi obejrzeć kilka tysięcy tęczówek i skonfrontować obserwacje z rozpoznaniem choroby pacjenta z innych źródeł.

W niektórych krajach irydologia jest wykładana na uczelniach medycznych, dużą popularnością ciszy się w Europie Zachodniej i USA. Diagnostyka sprawdza się w około 90%, nie można jej jednak zastosować u dzieci poniżej 4 roku życia i osób po przebytej operacji oczu. Nie jest ona równoznaczna z diagnozą lekarską ale traktowana jako metoda uzupełniająca, w przypadku podejrzenia poważnych lub przewlekłych schorzeń irydolog kieruje chorego na badania specjalistyczne.

Oko jest najbardziej wrażliwą częścią ciała, bardzo szybko reaguje na zmiany w układzie krwionośnym i nerwowym wywołane najczęściej przez czynniki chorobowe. W oku znajdują się zakończenia połączeń nerwowych powiązanych z każdym organem wewnętrznym.

Na podstawie wyglądu kolorowej części oka można rozpoznać chorobę, kondycję każdego układu i narządu, wskazać wrodzone predyspozycje do pewnych schorzeń (na podstawie tzw. słabych punktów) oraz określić stopień zatrucia organizmu.

Nie wszystkie choroby można zobaczyć na tęczówce, trudno np. rozpoznać w ten sposób choroby krwi lub różne dolegliwości tego samego narządu. Istnieją przypadki udokumentowanych nowotworów, które nie są widoczne na tęczówce, z kolei występują na niej oznaki chorób, w rzeczywistości nie istniejących.

Refleksoterapia


Według naturalnej, chińskiej medycyny na stopach znajduje się mapa wewnętrzna organizmu. Jak w lustrze odbija się na niej stan poszczególnych narządów, gruczołów i układów. Każdy posiada swój odpowiednik na stopach w postaci refleksów, których ucisk pozwala odzyskać dobre samopoczucie, uruchamiając mechanizmy samouzdrawiające organizmu.

Masaż refleksyjny polega na dokładnym ucisku i ugniataniu refleksów.

Naukowe badania dowiodły, że stopy są bardzo wrażliwą częścią ciała, znajduje się na nich 7200 zakończeń nerwowych. Każdy z nich łączy się z poszczególnymi narządami lub gruczołami. Ich ucisk zamienia się w impuls, który dociera poprzez nerwy do mózgu a stamtąd do określonego organu, pobudzając go do regeneracji. Refleksolodzy podkreślają że terapia nie sprowadza się jedynie do impulsów, ale również uwalnia energię przywracając jej swobodny przepływ w organizmie, przywracając mu równowagę. Stymulacja refleksów likwiduje blokady dróg przepływu energii, doprowadzając do procesu samoleczenia.

Każdy ból w stopach odpowiada konkretnej dolegliwości, a każdy ból w ciele człowieka znajduje odzwierciedlenie w stopach. Pierwszy zabieg nie należy do najprzyjemniejszych, ale ma właściwości lecznicze. Niekiedy pacjentowi pocą się dłonie lub odczuwa zmęczenie, po powrocie do domu z zabiegu mogą pojawić się odczucia podobne do przeziębienia jak stany podgorączkowe, dreszcze osłabienie, zaparcia lub biegunka.

Lewa stopa jest odbiciem lewej połowy ciała, prawa – prawe, narządy parzyste takie jak płuca czy nerki mają swoje refleksy na obu stopach. Nieparzyste na jednej, wątroba ma lustrzane odbicie na prawej podeszwie, serce na lewej. Jeżeli organ choruje, pracuje źle, ucisk na odpowiadający mu refleks będzie bolesny, po czym stopniowo, kiedy kolejne zabiegi poprawiają jego funkcjonowanie, ból ustępuje.

Niekiedy refleksy są schowane głęboko i pomimo złej pracy organu, nie odczuwamy dyskomfortu, ból pojawia się dopiero po kilku zabiegach, kiedy uruchomiony zostaje mechanizm naprawczy w organizmie.

Seanse pomagają także rozładować emocje i uporać się ze stresem, zrzucić nadmiar kilogramów a nawet złagodzić przebieg menopauzy. Niekiedy usuwają problemy z zasypianiem, szumy w uszach, trądzik, niektóre dolegliwości układu pokarmowego. Ulgę odczuwają osoby cierpiące na dolegliwości bólowe np. głowy, kręgosłupa, stawów, a także ze skłonnościami do kamieni żółciowych i nerkowych. Wspomagają organizm przy zwalczaniu różnych schorzeń np. neurologicznych, chorób nerek, jelita i żołądka, uciążliwych migren, alergii, zaburzeń hormonalnych na różnym tle.

Ajurweda to najstarszy na świecie system medyczny i filozoficzny, wywodzący się ze starożytnych Indii, z przed ponad 5000 tysięcy lat. Ajurwedyjska wiedza medyczna ujmuje człowieka holistycznie, rozpatruje człowieka jako całość – sumę jego sfery fizycznej, umysłowej oraz uczuciowej i dotyczy każdego aspektu ludzkiego życia, koncentrując się na zapobieganiu chorobie, a gdy do niej dojdzie usuwaniu jej źródła, a nie tylko jej objawów.

Według założeń ajurwedy, pełne zdrowie nie opiera się jedynie na braku wyraźnych symptomów chorobowych, lecz stanowi stan absolutnie dobrego samopoczucia, zachowaniu równowagi pomiędzy wszystkimi aspektami bytu człowieka. Medycyna ajurwedyjska nie zajmuje się pojedynczym organem, lecz traktuje ciało i umysł jako całość. Jej istotą jest pełne wyzdrowienie, a nie tymczasowa ulga. Jest to system filozoficzno-medyczny zajmujący się naturą, celem i sensem ludzkiego życia. Obejmuje metafizykę, fizykę, zdrowie, chorobę, szczęście i smutek.

Ajurweda opiera się na założeniu, że we wszystkim, co istnieje przejawia się energia, zwana praną (prańah). Prana jest siłą życiową występującą w pięciu żywiołach: przestrzeni (akasa), powietrzu (waju), ogniu (agni), wodzie (apas) i ziemi (prithiwi). W człowieku prańah występuje pod postacią zróżnicowanych energii vata (wata), pitta i kapha (kafa), które stanowią aktywne odzwierciedlenie wspomnianych pięciu żywiołów. Każdy z nas ma niepowtarzalną kombinację tych trzech energii, a zatracenie równowagi pomiędzy nimi jest przyczyną każdej dolegliwości. Tridosa – trzy dosa w postaci vata, pitta i kapha to dosłownie trzy powłoki, trzy energie, substancje lub płyny organizmu. Ich charakterystyka w sztuce ajurwedyjskiego uzdrawiania jest następująca:

Vata – substancja gazowa, oddechowa, powietrzna; powiew, nastrój, atmosfera, aura, energia, stan uczuć serca, sentyment, melancholia, tęsknota; ruchy z centralnego i współczulnego systemu nerwowego.

Pitta – ogień, temperatura, gorąco, ciepło organizmu; esencja żółci; przemiana materii; metabolizm; przemiana materii i spalanie w organizmie.

Kapha – śluz, maź stawowa, woda; płyn mózgowo-rdzeniowy; typ ziemno-wodny; ciecze ochronne w organizmie; oleistość; ciężkość.
Te trzy cechy obecne są wszędzie - w minerałach, roślinach i zwierzętach, a także w naszych ciałach. Vata - wiąże się z ruchem i przepływem, w naszym organizmie. Rządzi funkcjonowaniem układu nerwowego oraz ruchem wewnątrz poszczególnych układów, tj. oddychaniem, wydalaniem i itp. Pitta - wiąże się z trawieniem i metabolizmem. Kieruje procesem trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Kapha - reguluje proces budowy, gospodarkę płynami oraz spójność. W naszym organizmie kapha rządzi budową fizyczną oraz równowagą płynów.

Ajurweda klasyfikuje ludzi na typy psychofizyczne według tych dosa, które dominują w ich układzie. Istnieją osoby, które można scharakteryzować za pomocą jednego tylko dosa, jednakże większość z nas jest kombinacją dwóch lub trzech. Możemy być: vata, pitta, kapha, vata-pitta, pitta-vata, vata-kapha, kapha-vata, pitta-kapha, kapha-pitta oraz vata-pitta-kapha. Osoba, której ciało jest mieszaniną dwóch dośa, posiada przewagę jednego z nich, dlatego też vata-pitta i pitta-vata, to dwie różne budowy ciała.

Typ Vata to osoba zwiewna, ulotna, lekka, subtelna, chłodna, jasnej karnacji, ruchliwa, górnolotna, sentymentalna, melancholiczna, szczupłej i kruchej budowy ciała, idealistyczna, o suchej cerze. Typowe problemy zdrowotne to: bóle głowy, nadciśnienie, suchy kaszel, bóle gardła, ucha, niepokój, arytmia serca, kurcze mięśni, bóle w krzyżu, zaparcia, wzdęcia, biegunka, nerwica żołądka. Większość zaburzeń o charakterze neurologicznym ma swoje źródło w nierównowadze vata. Najważniejszą sprawą w przypadku osób typu vata - jest prowadzenie uregulowanego trybu życia, czyli zachowanie stałych pór posiłków i snu.

Typ Pitta to osoba ognista, dynamiczna, zmysłowa, ekspresyjna, gwałtowna, bystra i sprytna, o cerze oleistej, ciepła, racjonalistyczna, praktyczna, rozwojowa, intelektualna, zwinna oraz sprawna fizycznie. Typowe problemy zdrowotne, to: podrażnienia i stany zapalne skóry, trądzik, czyraki, rak skóry, wrzody, zgaga, nadkwasota, uczucie gorąca w żołądku i jelitach, bezsenność, przekrwione i piekące oczy, anemia, żółtaczka. Układ psychofizyczny typu pitta źle reaguje na alkohol, papierosy, a także na przepracowanie, przemęczenie i przegrzanie. Osoby o tym układzie przy braku równowagi podatne są na takie negatywne uczucia, jak wrogość, nienawiść, nietolerancja i zazdrość. Dlatego ważne jest dla osób typu pitta, by panowały nad sobą i prowadziły spokojny tryb życia.

Typ Kapha to osoba powolna, chłodna, ciężka, statyczna, domatorska, materialistyczna, krępej budowy ciała, przysadzista. Najczęściej występujące problemy fizyczne to: przeziębienie, niestrawność, zatokowe bóle głowy, astma, katar sienny, alergie i arterioskleroza. Osoby typu kapha mają skłonność do ospałości, powolności, depresji i nadwagi, potrzebują one ruchu i stymulacji. Codzienna gimnastyka jest dużo ważniejsza dla nich, niż dla jakiegokolwiek typu. Aktywne poszukiwanie nowych doświadczeń jest dla kapha bardzo wskazane.
Ajurweda nie mówi tak bardzo o „chorobie”, lecz raczej o „zaburzeniu energii” (zatraceniu równowagi pomiędzy tridosa: vata, pitta, kapha). Szukając zrozumienia patogenezy i czynników powodujących zaburzenia organizmu lekarz ajurwedyjski – przeprowadza analizę psychologiczną, sytuacyjną, stylu życia, diety i relacji pacjenta z innymi. Czynniki przyczynowe tej samej choroby mogą się nie pokrywać, zależnie od tego, który aspekt osobnika uległ nierównowadze. Ajurweda bierze również pod uwagę wpływ różnych bakterii i wirusów oraz innych substancji toksycznych, które upośledzają zdolność organizmu do samoobrony. Ciało ma swój własny mechanizm obronny - dosa. To one reagują na pojawiające się przyczyny nierównowagi i starają się zwalczać chorobę, przechodząc przez różne jej stadia, jeśli nie są w stanie zapobiec jej na początku. Medycyna ajurwedyjska rozpoznaje chorobę narządu już przy subtelnych zmianach w stanie psychicznym, czy emocjonalnym pacjenta. Stan umysłu jest pochodną stanu ciała i odwrotnie. Większość chorób jest pochodzenia psychosomatycznego.

W założeniach medycyny ajurwedyjskiej człowiek stanowi jedność z kosmosem. Ludzki organizm jest odzwierciedleniem kosmosu i jednocześnie w nim się zawiera. Ponieważ w wymiarze kosmicznym wszystko pozostaje w dynamicznej równowadze, to najistotniejszym czynnikiem jest ruch. Stąd też pierwszym żywiołem, jak też podstawową energią organiczną jest powietrze, forma ruchu. Dlatego też medycyna ajurwedyjska skupia się bardziej na przepływie, czyli ruchu pięciu pranah w ciele, a więc energiach witalnych poszczególnych narządów i ich wzajemnych relacjach. Stąd wynika zróżnicowanie tego systemu medycznego w stosunku do systemu zachodniego, w którym lekarz bardziej koncentruje się na narządach anatomicznych, bez ich wzajemnych powiązań a tym bardziej bez uwzględniania ich treści energetycznej. Medycyna ajurwedyjska bardzo wnikliwie bada związek pomiędzy zaburzeniami w organizmie a ich przyczynami. Bardzo poważnie traktuje wpływ takich elementów jak warunki klimatyczne, środowiskowe, styl życia, odżywianie, rytm snu i wypoczynku, ich ilość i jakość, aktywność fizyczną, stan psychiczny jak i ogólną sytuację życiową pacjenta. Te elementy to jednocześnie potencjalne przyczyny zaburzeń zdrowotnych.

Medycyna ajurwedyjska kładzie największy nacisk na system profilaktyki zdrowotnej, jest zatem medycyną edukacyjną, zapobiegawczą. Człowiek, aby mógł zachować dobre zdrowie powinien żyć w zgodzie z prawami natury. Leki to w istocie pokarm, uzupełnienie tego, co organizm nie dostawał i z powodu braku zachorował. Właściwy, zapobiegawczy tryb życia obejmuje znajomość jedynej w swym rodzaju harmonii osobniczej i tego, jak utrzymywać jej równowagę zgodnie z jej uwarunkowaniami, w obliczu wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych wyzwań. Dla każdego typu zalecana jest, więc inna dieta, inny typ aktywności fizycznej, styl życia a także zróżnicowane terapie zapobiegawcze. Czynnikami powodującymi zaburzenia dla typu vata bywają między innymi niedobór snu i relaksu, pożywienia, wzmożony wysiłek fizyczny i wstrząsy psychiczne a także zimno, przejawiające się w zimnych pokarmach, ale także w klimacie. Odwrotnie jest dla typu kapha, gdy nadmiar pożywienia, snu i brak ruchu prowadzą do zaburzeń w ciele. Natomiast dla typu pitta niekorzystne jest wszystko to, co wytwarza nadmiar ciepła w organizmie: nadmiar słońca, pożywienie o naturze rozgrzewającej, silne emocje typu strach czy rozwiązłość. Ajurweda klasyfikuje choroby zależnie od ich ciężaru gatunkowego na pięć rodzajów, a w każdym z nich trzeba udzielić pacjentowi odpowiednich stosownych wskazówek i porad, zgodnie z prawdopodobną sytuacją.

Zwykłe i nieznaczne dolegliwości tzw. zaburzenia.
Dziedziczne braki - wady i słabości - ułomności.
Choroba będąca ostrzeżeniem, że czyjeś życie nie jest przeżywane we właściwy sposób.
Choroba jako kara za niewłaściwy sposób życia, np.: nadmierny pośpiech, zbyt dużo myślenia i problemów, nerwów, nałogów.
Choroba dana jako wezwanie do śmierci.

Pięć rodzajów terapii usuwających zaburzenia i dolegliwości, poprzez narządy zmysłu.

Gandha-Bheshajya – Aromaterapia, leczenie z użyciem zapachów aromatycznych i esencji zapachowych.
Rasa-Bheshajya – Smakoterapia, leczenie z użyciem sześciu smaków, przyprawy smakowe, gotowanie.
Rupa-Bheshajya – Chromoterapia, leczenie z pomocą kolorów oraz energii kształtu (yantra, mandala).
Sparsa-Bheshajya – Dotykoterapia, leczenie kontaktowe z pomocą dotyku, wszelkie masaże, nakładanie rąk, akupresura.
Sabda-Bheshajya – Dźwiękoterapia, leczenie dźwiękiem, muzyką, wibracją głosu (mantram), sugestią, gongami, czy złożonymi utworami muzyki leczniczej jak Gandharva-Bheshajya.

Tych pięć rodzajów terapii stanowi pewien klasyczny kanon i powinno się je opanowywać metodycznie w kolejności. Cechą specyficzną tych terapii jest to, że kolejny stopień jest trudniejszy do opanowania i stosowania oraz fakt, że aplikowane są przy innych grupach dolegliwości. Znawcy wszystkich pięciu metod będą też potrafili stosować je łącznie w uzasadnionych przypadkach. Pięć rodzajów terapii w zależności od żywiołu, począwszy od elementu ziemi jako podstawowego. Należy powiedzieć, że bardzo dużo rad i zaleceń dla zdrowego życia nawiązuje do zasad żywiołów.

Prthivi-Bheshajya to leczenie żywiołem ziemi jak kąpiele błotne, leki organiczne stałe (starte proszki), pasty, mikstury o bardziej stałej konsystencji, środki fizyczne jak gimnastyka czy masaż lub chirurgia.
Apa-Bheshajya to wodolecznictwo, kąpiele zimne lub gorące, napary i odwary ziołowe, woda różana i miodowa, leki na podkładzie wodnym mocno rozpuszczone, lewatywy i płukania.
Agni-Bheshajya to terapie ogniowe takie jak przyżeganie, kąpiele słoneczne, chodzenie po rozżarzonych węglach ogniska, wygrzewanie, nagrzewanie, równoważenie ognia trawiennego.
Vaayu-Bheshajya terapia powietrzna jak dmuchnięcia, wachlowanie, omiatanie aury, chodzenie nago na wietrze, natlenianie, inhalacje wziewne z pomocą ziół.
Akasa-Bheshajya to wszelkie terapie bezdotykowe jak przekazy energii na odległość, medytacje czy modlitwy za pacjentów, rytuały o religijno-uzdrowicielskim charakterze, ale też praktyczne zalecenia przebywania na wolnej i otwartej przestrzeni czy zasady aranżowania przestrzeni życiowej.

Rośliny lecznicze w ajurwedzie

Według ajurwedy wszystko składa się z pięciu elementów „pancha mahabhutas”. Elementy te to, przestrzeń (akasha), powietrze(vayu), ogień (agni), woda (jala) i ziemia (prithvi). Istoty żyjące posiadają jeszcze jeden element: jest to prana. Prana to siła życiowa, podstawowa energia odpowiadająca za fizyczne, umysłowe i duchowe zdrowie i siłę. Prana w sanskrycie oznacza ”oddech” i jest rozumiana jako siła podtrzymująca życie - energia witalna. Energia ta podtrzymuje życie w ciele i umyśle. Według zasad ajurwedy zdrowie to stan równowagi pomiędzy wszystkimi elementami organizmu a choroba to wynik zaburzeń tejże równowagi.

Najważniejsza grupa roślin w ajurwedzie to rośliny immunostymulujące – Rasayana. Silne antyoksydanty, zwiększające odporność. Surowce roślinne w recepturze ajurwedyjskiej stosuje się głównie w postaci wieloskładnikowych mieszanek. Dalsza część poniższej publikacji przybliży państwu charakterystykę kilku roślin należącym do kategorii rasayana.

Centella asiatica - gotu kola, wąkrota azjatycka, pępownica azjatycka, tygrysi pazur. W tradycyjnej indyjskiej medycynie była używana w leczeniu trądu, ran i łuszczycy. Obecnie ekstrakt z centelli jest doskonałym i bardzo cenionym składnikiem wielu preparatów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji twarzy i ciała. Najważniejszym aktywnym składnikiem rośliny jest glikozyd kwasu azjatykowego – azjatykozyd (12,8%). Oprócz niego surowiec zawiera trójterpeny, madekasozyd, kwas madeksowy, kwas betulinowy, związki kumarynowe, kwasy fenolowe, fitosterole, poliiny, alkaloidy (hydrokotylina), walarynę, kwas glutaminowy, serynę, alaninę oraz witaminy A, C, K, E. Azjatykozyd wykazuje silne działanie antybakteryjne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, stymulujące ziarninowanie i bliznowacenia. Przyspiesza leczenie ran, oparzeń i zmian skórnych takich jak trądzik, opryszczka, pokrzywka. Pozostałe trójterpenowe składniki centelli działają przeciwobrzękowo oraz stymulują skórę właściwą do wytwarzania kolagenu. Azjatykozyd podobnie jak estrogeny pozytywnie wpływa na metabolizm fibroblastów, syntezę kolagenu i elastyny.

Takie działanie powoduje wygładzenie zmarszczek, wzrost gęstości i elastyczności skóry, zapobieganie rozstępom, przyspieszenie bliznowacenia skóry i zmianę struktury blizn (np. rozstępów) - wygładzenie i zmniejszenie ich przebarwienia. Azjatykozyd zwiększa syntezę kwasu hialuronowego dzięki czemu następuje wzrost nawilżenia i napięcia skóry, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie - przyspiesza leczenie ran, oparzeń, wyprysków, zmian trądzikowych. Ekstrakt z gotu kola wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych. Stosowany jest często w profilaktyce obrzęków i cieni pod oczami, pielęgnacji cery naczyniowej. Łagodzi również ukąszenia owadów. Roślinne ekstrakty z Centelli są, więc bardzo wartościowymi składnikami kosmetyków przeciwdziałających starzeniu się skóry i tworzeniu zmarszczek, zwłaszcza dla kobiet w okresie menopauzy.

Ashwaganda – Witharia somnifera (hinduski żeń-szeń). Zwana jest także „Winter Cherry” (zimowa wiśnia). Zawiera witano***, czyli steroidowe laktony odznaczające się dużą aktywnością biologiczną. Korzenie Ashwagandha, są jednym z najbardziej znanych ziół stosowanych w ajurwedzie. Wielu badaczy porównuje Ashwagandhę z chińskim żeń-szeniem, ale najnowsze badania wskazują na wyższość Ashvagandhy. Ekstrakt z witharii poprawia także funkcjonowanie układu immunologicznego.

Podnosi wydolność organizmu na wysiłek fizyczny oraz zdolność adaptacji w różnego rodzaju stresach. Jest także jednym z najbardziej znanych ziół o właściwościach odmładzających: zapewnia właściwe odżywienie tkanek, szczególnie mięśni i kości, podtrzymuje właściwe funkcjonowanie gruczołów wydzielania dokrewnego i układu rozrodczego. Szeroko stosowna jest jako środek uspokajający, wyciszający i przynoszący zdrowy sen. Pozwala zaadoptować organizm do czynników stresowych i utrzymać homeostazę. Minimalizuje rozregulowanie organizmu, które może prowadzić do chorób niezależnie od wywołującej je przyczyny: ubogiej diety, braku snu, fizycznego, czy psychicznego obciążenia, substancji toksycznych w otoczeniu.

Związki aktywne ashwagandy są szczególnie skuteczna w leczeniu chorób związanych ze stresem takich jak zapalenie stawów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, ogólne wycieńczenie itp. Wyciąg z korzenia Ashwagandha ma znaczący wpływ na wzrost hemoglobiny, erytrocytów i białych krwinek. Duży wpływ na przyspieszanie zachodzących w naszym organizmie procesów starzenia mają wolne rodniki. Działanie antyoksydacyjne Ashwagandhy polega na neutralizowaniu krążących w naszym organizmie wolnych rodników, przez co chroni ona komórki naszego organizmu przed ich niekorzystnym wpływem. Działa również odmładzająco, odżywia umysł i ciało, spowalnia procesy starzenia, zwiększa witalność, powoduje szybszą rekonwalescencję w przypadku dolegliwości fizycznych i psychicznych, poprawia brzmienie głosu, zapobiega zmęczeniu, depresji, ociężałości, zwiększa uczucie rozkoszy, wzmacnia funkcjonowanie narządów rozrodczych, maksymalizuje kreatywność i koncentrację.

Emblica officinalis – Indian Gooseberry (indyjski agrest), amalaki jest krzewem rosnącym w Indiach o pięknych zielonych kwiatach. Owoce tego drzewa mają mnóstwo zastosowań leczniczych. Najbardziej rozpowszechniony jest olej, który stosuje się jako odżywkę do włosów. Wzmacnia on cebulki i zapobiega wypadaniu włosów. Jego owoc jest cierpki w smaku, odświeżający, ma działanie moczopędne i przeczyszczające. Suszone owoce są stosowane w tamowaniu krwotoków, biegunce i dyzenterii. Ma działanie antybakteryjne i ściągające co zapobiega infekcjom i pomaga w leczeniu wrzodów trawiennych. Jest użyteczny jako środek przeczyszczający i często stosowany w leczeniu zaparć i w leczeniu miażdżycy. W starożytności agrest indyjski uważany był za najlepsze zioło przeciw starzeniu się. Jest bardzo silnym środkiem odmładzającym i uznawany jest za najlepsze źródło naturalnej witaminy C do 720mg/100g świeżej masy i do 900mg/100g wyciśniętego soku) jest to forma ciepło stabilna, również w procesie obróbki owoców). Jeden niewielki owoc amalaki zawiera tyle kwasu askorbinowego, co dwie cytryny. Głównie dzięki zawartości witaminy C owoc amalaki ma właściwości antyoksydacyjne. Jest stosowany także jako afrodyzjak, lek przeciwgorączkowy, przeciwcukrzycowy, działa pozytywnie na serce, mózg i układ trawienny. Zawiera cytokiny, a wśród nich najwięcej jest zeatyn: zeatyny rybosydowe i zeatyny nukleotydowe

Ekstrakty z emblici bogate są także w chrom, cynk i miedź. Obecność chromu jest szczególnie ważna dla chorych na cukrzycę. Owoc zawiera także fylemblinę i kurkuminoidy oraz 182,14 jednostek superoksydazy dyzmutazy na 1g świeżej masy, która ma silne właściwości rewitalizujące. Olej z nasion zawiera 64,8% linolenowego kwasu i jest zbliżony do składu oleju z siemienia lnianego. Świeży owoc jest łagodnie przeczyszczający i moczopędny. Jest bardzo cenionym lekiem w chorobach układu oddechowego. Szczególnie korzystnie działa w gruźlicy płuc, astmie i zapaleniach oskrzeli. Zawiera czynnik, który jest skuteczny w zapobieganiu starzenia się organizmu i podtrzymywania sił życiowych w starczym wieku. Wzmacnia serce, włosy i różne gruczoły wydzielania wewnętrznego produkujące hormony. Badania indyjskie podają, że środek ten ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgorączkowe.

Ostatnim omówionym surowcem jest Momordica charantia L. – przepękla ogórkowa, balsamka ogórkowata, jabłko balsamiczne, karela, karavella, kathilla lub gorzki melon. Rodzaj Momordica obejmuje około 60 gatunków. Większość z nich zamieszkuje Afrykę oraz rejony tropikalne i subtropikalne Azji. Są to przeważnie pnącza, rośliny zielne o długich wąsach czepnych i żółtych kwiatach. Przepękla rośnie dziko we Wschodniej Afryce i Azji. Na tych terenach od wieków wykorzystywana jest jako warzywo i roślina lecznicza i z tych terenów pochodzi. Obecnie uprawiana jest wszędzie w ciepłym klimacie, a przede wszystkim w południowej i południowo-wschodniej Azji, Chinach i na Karaibach. Najlepiej udaje się na gorących i bardzo wilgotnych nizinach, gdyż potrzebuje dużych ilości wody, zarówno w glebie jak i w powietrzu. Przy braku wody opadają niewyrośnięte owoce. Dobrze rośnie na różnych typach gleb, nawet na torfie. W naszych warunkach klimatycznych można ją uprawiać, ale tylko pod osłonami. Ze względu na duże kwiaty i piękne owoce może być również rośliną ozdobną. Jest rośliną zielną, jednoroczną, jednopienną, pnącą - dorasta od 2-5 m wysokości. Liście są naprzeciwległe, szerokonerkowate do okrągławych o sercowatej nasadzie i głęboko 5-9 klapowane, a wymiary ich wynoszą 2,5-10 x 3-12cm. Dość duże kwiaty, rozdzielnopłciowe, wyrastają pojedynczo z kątów liści i zaopatrzone są w okrągły przykwiatek na szypułce. Mają 5 żółtych płatków korony średnio po 3 cm długich, z wyraźnym unerwieniem. Kwiaty żeńskie są mniejsze.

Owoce ciekawe, zwisające na długich szypułkach, bardzo zmiennie ukształtowane - na końcach zwykle zaostrzone. Długie na 3,5-30 cm, grube na 2-8 cm z 8-10 podłużnymi żebrami. Powierzchnię mają gęsto brodawkowatą. Na początku zielone, później żółte, a gdy są dojrzałe przybierają barwę pomarańczową i pękają trzema klapami. Mają różne kształty: walcowate, wrzecionowate lub eliptyczne. Nasiona umieszczone są w czerwonej łupinie. Owoce zbiera się, gdy są jeszcze zielone. Miąższ niedojrzałych, przeznaczonych do spożycia owoców jest bladozielony, zwarty i soczysty. Ma bardzo gorzki smak. Nasiona tego samego smaku umieszczone są w białawej gąbczastej i dość suchej miazdze bez smaku. Dojrzałe nasiona mają barwę czerwonobrązową i otoczone są osnówkami. Same nasiona, bardzo ładne i ciekawe, mają nieregularnie płasko jajowaty do prawie kwadratowego kształt. Wszystkie części nadziemne rośliny mają wartości użytkowe, zwłaszcza jako pokarm i roślina lecznicza.

Przepękla ogórkowata jest stosowana jako pokarm. Zebrane niedojrzałe owoce przepękli ogórkowatej zostawia się przez wiele godzin w solankowej kąpieli dla usunięcia goryczy. Dopiero po takim przygotowaniu można je gotować lub dusić. Młode owoce kisi się w solance lub zagotowuje. Spożywane na surowo dojrzałe owoce mają wyraźnie gorzki smak, jadane są więc niechętnie. Słodka jest tylko będąca przysmakiem dzieci czerwona, soczysta osnówka. Młode liście, pędy i kwiaty po ugotowaniu na parze są smaczną, pikantną jarzyną. Na Dalekim Wschodzie świeże, zielone liście i owoce używane są jako dodatek do dań mięsnych, warzywnych, sałatek nadając im delikatną gorycz. Liście i owoce można suszyć lub przyrządzać z nich soki, wywary i nalewki.

Karela reguluje poziom cukru we krwi i reguluje funkcjonowanie organów człowieka. Zawiera Gurmarin, polipeptyd podobny budową do bydlęcej insuliny. Jego działanie regulujące poziom cukru we krwi zostało potwierdzone doświadczalnie. Substancjami bioaktywnymi pozyskiwanymi z surowca są również lecytyny, charantyny i momordycyny. Wykazano, że lecytyny mają znaczące działanie regulującą gospodarkę lipidową. Owoce Kareli są stosowane przez indyjską medycynę ludową jako lek na cukrzycę. Owoce i liście zawierają alkaloidy, glukozydy, olejki aromatyczne. Ziarna bogate są w alkaloidy i ureazę oraz najważniejsze witaminy i minerały, szczególnie witaminy A, B1, B2, C i żelazo. Regularne zażywanie ekstraktu z przepękli zapobiega nadciśnieniu tętniczemu. Wspomaga regulację poziomu cukru we krwi poprzez blokowanie neuronalnej odpowiedzi na słodkie bodźce smakowe. Sok ze świeżych liści jest stosowany w leczeniu hemoroidów. Jednocześnie można stosować pastę z korzenia zewnętrznie na skórę w okolicy żylaków. Jest również stosowana jako lek na schorzenia układu oddechowego. Sok z liści jest także skuteczny w leczeniu alkoholizmu. Jest antidotum w zatruciu alkoholem, a także skuteczny w leczeniu wątroby uszkodzonej przez alkohol. Karela jest środkiem eliminującym, czyli oczyszcza organizm z trujących substancji. Posiada działanie przeciwgorączkowe, moczopędne.