Forum: Kobieta i zdrowie

Jedz dużo

- Żywności bogatej w wapń, takiej jak mleko i produkty mleczne

- Produktow zawierajacych duzo witaminy D, takich jak tłuste ryby i jaja

Zrezygnuj z

- Produktow zawierajacych duzo kwasu fitynowego, takich jak otreby pszenne, brunatny ryż i orzechy

- Produktow zawierajacych kwas szczawiowy, takich jak szpinak, rabarbar i czekolada

- Alkoholu

- Soli

- Kofeiny

- Palenia papierosow

Spozywanie produktow bogatych w wapn, zwlaszcza w dziecinstwie i okresie dojżewania, jest najlepszym sposobem zapobiegania lub zminimalizowania wystapienia osteoporozy. Stan ten czyli rzeszotnienie kości, najczesciej dotyczy kobiet w srednim wieku i starszych.

Kosci staja sie wowczas slabsze, bardziej podatne na złamania, nawet na skutek niewielkiego upadku.
Najbardziej narazone na to sa biodra, nadgarstki i krgolup.

Innymi objawami zrzeszotnienia kosci może byc bol bioder i plecow, a czasami zgarbiona sylwetka lub zmniejszenie sie wzrostu, poniewaz kregi staja sie slabe, wywoluja bol i kregoslup osiada.

Osteoporoza jest wyniszczającą i postępującą chorobą. Wśród przyczyn zgonów zajmuje ona trzecie miejsce - po chorobach układu krążenia i nowotworach. Z danych epidemiologicznych wynika, że w Polsce ponad 25% populacji po 50. roku życia zagrożona jest złamaniami osteoporotycznymi, a złamania nasady bliżej kości udowej stanowią 9% przyczyn hospitalizacji na oddziałach ortopedycznych.

Dane wykazują, że jeśli już dziś nie podejmie się środków zapobiegawczych, to złamania osteoporotyczne wraz ze skutkami będą coraz częstsze. Sytuacja ta pokazuje, jak ważną rolę odgrywa profilaktyka osteoporozy.

Jak więc uchronić się przed tą chorobą?
Powstałe zmiany osteoporotyczne trudno jest odwrócić. Jednakże wczesna interwencja - przez zmianę stylu życia, stosowaną dietę i szybkie leczenie - może zapobiegać złamaniom. Jednym z najczęściej stosowanych preparatów w profilaktyce i leczeniu osteoporozy jest wapń. Podawany jest on w postaci soli wapnia. Jedna z nich jest węglan wapnia

Kobiety sa znacznie bardziej zagrozone osteoporoza niz meżczyxni.
Maja mniejsza mase kości, a podczas menopauzy traca ostrogen - hormon, ktory spowalnia utrate tkanki kostnej.
Najbardziej narazone na osteoporoze sa kobiety po menopauzie, ale mlodsze np. biegaczki, gimnastyczki, tancerki i chore na anoreksje, także moga cierpiec na to schorzenie, gdyz na ogół maja bardzo małą ilość tłuszczu w organizmie, miesioczkuja nieregularnie lub wcale, maja tez niski poziom estrogenu.

Poniewaz zwykle sa szczuple (maja mała mase ciala), sa bardziej agrożone wystapieniem osteoporozy, gdyz przy malej masie nacisk na kosci jest mniejszy, a tymczasem to wlasnie obciazenie kosci powoduje wzrost gestosci tkanki kostnej.Ponadto obecnośc tłuszczu w organizmie pobudza wytwarzanie estrogenu.

Poniewaz zawarosc wapnia w pozywieniu w okrsie dojrzewania jest szczegolnie wazna dla odpowiedniej gestosci i sily tkanki kostnej w doroslym zyciu, sesowne wydaje sie zachecanie nastolatkow do jedzenia produktow bogatych w wapń, takich jak mleko i warzywa zielonolistne.

Witamina D potrzebna jest organizmowi do wchlaniania wapnia.
Najwazniejszym czynnikiem w pozyskiwaniu tej witaminy jest dzialanie slonca na skore, ale wystepuje ona także w niektorych produktachspozywczych, np. w tłustych rybach i jajach oraz w produktach wzbogaconych witaminami, takich jak margaryny i sniadaniowe produkty zbozowe.

Nalezy ograniczyc spozywanie alkoholu oraz soli, poniewaz przyspieszaja utrate wapnia.
Osoby nadmiernie pijace sa szczegolnie narazone na ten proces, gdyz zazwyczaj slabo sie odzywiaja, a poza tym czesciej ulegaja wypadkom, a to pociaga za soba urazy i złamania.

Picie kawy nalezy ograniczyc do 4 filiżanek dziennie, gdyz kofeina usuwa wapń z krwi.
Zwiekszone zagrozenie osteoporoza wystepuje tez u osob palacych, poniewaz palenie zakluca wytwarzanie przez organizm estrogenu.

Regularne ale niezbyt wyczerpujce cwiczenia fizyczne juz od mlodego wieku sa innym, bardzo waznym czynnikiem chroniacym przed osteoporoza.Kosci sa poddane roznorodnym obciażeniom i naciskom, przez co tkanka kostna staje sie bardziej zwarta, a wiec mocniejsza.

Osoby u ktorych stwierdzono osteoporoze, także powinny regularnie uprawiac cwiczenia fizyczne poniewaz regularny wysilek fizyczny i zwiazany z tym ruch zmniejsza utrate skladnikow mineralnych z kosci, wzmacnia napiecie miesni i wyksztalca poczucie rownowagi, co jest wazne dla syarszych ludzi, gdyz zmniejsza ryzyko upadku.
Kazdy kto przez wiele lat nie cwiczyl, powinien zaczac od spaceru czy pływania.

Leczenie osteoporozy

Leczenie osteoporozy ma za zadanie spowolnienie lub zatrzymanie procesu słabniecia kosci.
Osoby dotkniete ta choroba powinny zrezygnowac z palenia tytoniu i picia alkoholu, poniewaz oba nalogi zwieksaja mozliwośc wydalania wapnia z moczem.

Kwas fitynowy, znajdujacy sie w otrebach pszennych, orzechach, ziarnach zbóż i nasionach roslin straczkowych, blokuje wchłanianie wapnia, wiec dla osob z osteoporoza źródlem blonnika powinny byc raczej swieże owoce i warzywa.

Kwas szczawiowy, wystepujacy np. w szpinaku, rabarbarze, migdalach i czekoladzie, także zmniejsza ilosć wchlanianego wapnia, dlatego produkty te powinno sie spozywac w umiarkowanych ilosciach.

Znaczna zawartosć bialka lub soli w pozywieniu także moze przyczyniac sie do utraty wapnia z organizmu.

Dla wielu kobiet po menopauzie korzystna bywa terapia hormonalna, polegajaca na uzupelnianiu brakujacego estrogenu. Jednakże terapia hormonalna ma także ujemne strony, dlatego każda kobieta przed odjeciem decyzji o sposobie leczenia powinna zapoznać sie nie tylko z zaletami, ale rowniez z zadrożeniami wyplywajacymi z takiej terapii.

Przyjmowanie uzupelniajacych dawek wapnia i witaminy D powoduje spowolnienie rzeszotnienia tkanki kostenj, a wiec, zmniejsza ryzyko zlamania lub pekniecia kosci.

LECZENIE OSTEOPOROZY

Niezależnie od metody istnieje jeden praktyczny cel leczenia osteoporozy. Jest nim zmniejszenie ryzyka złamań oraz zapobieganie kolejnym tego typu komplikacjom.

Dodatkowe działania to:

eliminacja bólów kostnych (zwyrodnienia, złamania)
leczenie ortopedyczne i /lub chirurgiczne
leczenie powikłań narządowych związanych z osteoporozą


Standardy postępowania w osteoporozie określają sytuacje, w których leczenie jest niezbędne a są to:

przebyte złamania po niewielkim urazie, zwłaszcza dotyczące kręgów, nadgarstka oraz nasady bliższej kości udowej.
osoby bez złamań ale obciążone jednym lub kilkoma czynnikami ryzyka z masą kostną oznaczoną metodą densytometrii, przekraczającą minus 2,5 T-score w odcinku lędźwiowym kręgosłupa lub w nasadzie bliższej kości udowej
choroby ogólnoustrojowe przebiegające z nasilona osteoporozą

Rutynowym postępowaniem terapeutycznym jest stosowanie odpowiednich kombinacji leków, uzupełniających się pod względem działania, które obejmuje dwa zasadnicze mechanizmy:

hamowanie aktywności komórek odpowiedzialnych za niszczenie kości (osteoklastów)
pobudzanie aktywności komórek odbudowujących kość (osteoblastów)

Wapń i jego związki powinny być stosowane w każdym przypadku osteoporozy. Wyrównanie niedoborów tego pierwiastka zapobiega procesowi odwapnienia kości (resorpcji) nasilanego przez wydzielany reaktywnie przez przytarczyce parathormon (PTH).

W przypadku osteoporozy organizmowi należy dostarczyć dziennie minimum 1200 mg wapnia bądź to z pokarmem bądź też uzupełniając niedobór, stosując preparaty doustne.

Wśród nich najlepsze są te, które zawierają węglan lub cytrynian wapnia ponieważ wchłaniają się one w odpowiednio dużej ilości z przewodu pokarmowego i zawierają dużą ilość wapnia elementarnego w przeliczeniu na całą cząsteczkę.

Lekiem z wyboru jest w Polsce węglan wapnia (Calcium Carbonicum)

Stosowane preparaty zawierają 200, 300, 400, 500, 600 i 1200 mg wapnia elementarnego. Są dostępne w postaci tabletek, tabletek musujących, proszków, granulatów. Niektóre z nich występują w połączeniu z witaminą D-3.

Węglan wapnia w osteoporozie zmniejsza ryzyko złamań zwłaszcza, gdy stosowany jest razem z witaminą D 3.

Powinien być stosowany profilaktycznie.

Związki wapnia mogą działać zapierająco co obserwuje się nierzadko w wieku podeszłym. Należy wówczas stosować preparaty mieszane, wapniowo-magnezowe lub dodać magnez o czym powinien zadecydować lekarz.