Forum: Kobieta i zdrowie

Choć nie jest duża, od jej pracy zalezy nasze zdrowie i dobre samopoczucie.
Zadbaj wiec o tarczyce, bo chora powoduje liczne komplikacje.

Problemy z tarczuca dotykaja zazwyczaj kobiety, bowiem na jej prace maja ogromny wplyw żeńskie hormony płciowe.

Kłopoty pojawiaja sie przewaznie w okresie dojrzewania, ciązy, karmienia i przekwitania- w czasie tzw.burz hormonalnych.Ale przyczyna bywa także stres oraz zaburzenia układu odpornościowego.

Najczestrza choroba tarczycy jest zaburzenie produkcji hormonow.
Gdy wytwarza ich zbyt dużo, mowimy o nadczynnosci, gdy za mało- o niedoczynnosci.

Powiekszenie tarczycy nazywa sie wolem.
Czasem pojawiaja sie w niej guzki ( wole guzkowe ), ktore bywaja łagodnymi gruczolakami lub torbielami.

Rozpoznanie nadczynności lub niedoczynności polega na okresleniu poziomu hormonow we krwi.
O nadczynnosci świadczy niski poziom TSH i podwyższony FT4, a o niedoczynności wysokie stężenie TSH i niskie FT4.

Wielkosc tarczycy oraz male guzki i torbiele wykrywa badanie USG.
Rodzaj guzkow ustala sie poprzez scyntygrafie.
Podczas badania polyka sie kapsulke z niewielka iloscia jodu promieniotworczego.Jeśli w tarczycy sa tzw. guzki gorace powodujace nadczynność tarczycy, wchłaniaja one jod (widać to na obrazie komputera).

Aby tarczyca mogła produkowac hormony, musi otrzymywać odpowiednia ilosc jodu( przez całe zycie to tylko ok. kilku gramow).

Tymczasem nie jemy nawet polowy tej dawki Njalepszym xrodlem jodu sa ryby morskie oraz owoce morza.
Spore ilości tego pierwiastka zawieraja warzywa oraz nabiał (z terenow zasobnych w jod). Znajduje sie on także w soli kuchennej ( w Polsce jest ona obowiazkowo jodowana ).

Objawy, ktore moga wskazywac na jedną z chorób tarczycy:

NADCZYNNOŚĆ

- pomimo wzmozenego apetytu tracisz na wadze
- twoje serce szybciej pracuje
- masz nadcisnienie
- szybko sie denerwujesz
- drżą ci rece
- czujesz czeste ruchy jelit, czasami masz biegunki
- jestes bardzo slaba.

NIEDOCZYNNOŚĆ:

- cale dnie jestes senna
- wolniej myslisz
- serce wolniej pracuje
- masz zwiekszona wrazliwosc na zimno
- czesto pojawia sie uczucie mrowienie w rekach
- tworza sie wole.

PODOSTRE ZAPALENIE :

- czujesz ol w tarczycy
- podczas dotykania szyi pojawia sie tkliwosc
- podczas połykania i krecenia głowa odczowasz silny ból
- objawy te pojawiaja sie wkrotce po przebyciu infekcji wirusowej, gryby, świnki lub odry.

Z tarczycą nie ma żartów sama już długi okres czasu się na nią leczę

Dlaczego chorujemy na niedoczynność tarczycy?

Jedną z częściej występujących przyczyn jest zapalenie autoimmunologiczne tarczycy tzw. choroba Hashimoto.Warto wiedzieć, że jest to choroba dziedziczna, a więc np. córka matki chorej na niedoczynność tarczycy powinna szczególnie pamiętać o profilaktycznej kontroli poziomu hormonów tarczycowych, a w przypadku wystąpienia objawów podobnych do opisanych powyżej skonsultować się z lekarzem. Choroba zakodowana w kodzie genetycznym może, choć nie musi się ujawnić. Prawdopodobieństwo jej rozwoju rośnie w tych momentach życia kiedy w organizmie kobiety zachodzą znaczne zmiany tj. ciąża lub menopauza.

Niedoczynność tarczycy może być także powikłaniem po leczeniu operacyjnym lub terapii jodem radioaktywnym.

Jeżeli wydaje ci się, że występuje u ciebie któryś z objawów niedoczynności tarczycy koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który może potwierdzić występowanie tej choroby po wykonaniu USG tarczycy lub po oznaczeniu hormonów tarczycy i TSH.

W leczeniu niedoczynności tarczycy stosuje się doustne preparaty suplementacyjne - hormony tarczycy.

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?

Do najczęstszych czynników należą:

Choroba Grave-Basedowa – pobudzenie tarczycy przez autoprzeciwciała
Gruczolak – wydziela nadmierną ilość hormonów
Przedawkowanie hormonów tarczycy w leczeniu jej niedoczynności
Zapalenie tarczycy

Problemy z tarczycą mogą dotyczyć także zmian w wielkości tego gruczołu, bez zmian w wydzielaniu hormonów. Stan ten jest określany mianem „wola obojętnego”.

Zwykle przyczyną tego stanu jest niedobór jodu w pożywieniu. Bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, że wole jest tak duże, że uciska na inne narządy szyi ( przede wszystkim tchawicę ) i konieczna jest operacja chirurgiczna.

USG tarczycy – jakich informacji dostarcza to badanie?

USG jest najczęściej wykorzystywanym badaniem obrazującym tarczycę. Jest ono bezpieczne, powszechnie dostępne, stosunkowo tanie i niewymagające żadnego specjalnego przygotowania pacjenta.

Kiedy wykonywane jest badanie USG?

USG tarczycy zwykle nie jest pierwszym etapem rozpoznawania chorób tego narządu. Jego wykonanie jest zlecane, gdy:

lekarz, badając dotykiem, gruczoł stwierdza istnienie nieprawidłowości,
pacjent odczuwa dolegliwości mogące wynikać z powiększenia tarczycy
wyniki badań hormonalnych budzą zastrzeżenia.

Ponadto USG jest zawsze wykonywane bezpośrednio przed biopsją tarczycy (czyli pobraniem materiału do badania mikroskopowego przy pomocy specjalnej igły ze strzykawką). Dzięki USG lekarz może dokładnie określić miejsce, z którego materiał ma być pobrany, a także kontrolować położenie igły, zwiększając tym samym precyzję biopsji.

USG tarczycy jest wykorzystywane nie tylko do diagnostyki, ale także do monitorowania leczenia oraz kontroli zmian, które wymagają wyłącznie obserwacji (przede wszystkim łagodnych guzków, wola guzkowego i in.).

Co zawiera opis badania USG?

Otrzymując opis badania USG, możemy dowiedzieć się z niego, jak położona jest tarczyca i jakie ma wymiary. Za prawidłową uznaje się objętość tarczycy, która nie przekracza 20 ml u kobiet i 25 ml u mężczyzn. Następną informacją, którą możemy odczytać z wyniku badania USG jest ocena tzw. echogeniczności miąższu tarczycy. W opisie USG znajduje się również informacja o tym, czy w tarczycy stwierdzono obecność zmian (guzków), a jeśli tak, to gdzie są one położone, jakie mają wymiary, czy ich wygląd sugeruje, że mogą mieć charakter nowotworowy
Czy USG tarczycy pozwala na wykluczenie nowotworu?

USG tarczycy pozwala lekarzowi wykonującemu badanie ocenić, jakie jest prawdopodobieństwo, że dana zmiana w obrębie tarczycy jest nowotworem złośliwym. Nie pozwala natomiast postawić ostatecznej diagnozy, czy jest to zmiana łagodna, czy też złośliwa.

Dlatego jeśli guzek jest duży bądź jego wygląd w badaniu USG jest niepokojący (na przykład widoczne są w jego obrębie zwapnienia, jest on nieostro odgraniczony od miąższu tarczycy), konieczne jest wykonanie biopsji zmiany

Otyłość oporna na leczenie – zbadaj hormony tarczycy

Jeśli dochodzi do niedoczynności tarczycy, można spodziewać się znacznego przyrostu masy ciała, a co za tym idzie, dalszych poważnych problemów ze zdrowiem.
Najważniejsza prawidłowa diagnoza

Często zaburzenia w pracy tarczycy przybierają subtelną formę, a co za tym idzie, mogą pozostać niezdiagnozowane. Niejednokrotnie zdarza się, że jedynym objawem niedoczynności tarczycy jest trudność ze zrzuceniem zbędnych kilogramów. Niestety początkowo lekarz może namawiać pacjenta jedynie do intensywniejszych ćwiczeń i przestrzegania diety. Dopiero w późniejszym etapie, gdy masa ciała nie ulegnie zmianie, lekarz zleci zbadanie poziomu hormonów.

Jeśli nie możesz schudnąć, pomimo stosowania drastycznych diet i ćwiczeń, pomyśl o wizycie u lekarza endokrynologa.

Dlaczego moja tarczyca nie wydziela wystarczającej ilości hormonów?

Najczęściej to układ immunologiczny chorego przez pomyłkę atakuje tarczycę. Hypotyroidyzm jest powodowany przez zapalenie tarczycy lub czasem przez terapię innych schorzeń tarczycy. Na przykład gdy tarczyca jest powiększona stosuje się terapię jodem radioaktywnym albo operację, które usuwają nadaktywny fragment. Zabiegi te jednak jako powikłanie dawać mogą niedoczynność tarczycy.
Pierwsze objawy

Objawami niedoczynności tarczycy są: ciągłe zmęczenie i towarzyszące mu uczucie zimna oraz zaparcia. Te wszystkie objawy związane są ze spowolnieniem metabolizmu w rezultacie obniżonego stężenia hormonów tarczycy.


Przebadaj się!

Aby rozpoznać niedoczynność tarczycy wystarczy pobrać krew. Leczenie niedoczynności tarczycy również jest proste. Wystarczy przyjmować odpowiednie dawki hormonów, a wskazówka na wadze zacznie się cofać. Pamiętaj, że wcześnie rozpoznana i leczona niedoczynność tarczycy pozwoli uniknąć nadwagi, która przyczynia się do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych.

Niedoczynność tarczycy w ciąży

Jak często występuje niedoczynność tarczycy u kobiet w ciąży?

Niedoczynność tarczycy to stan częściowego lub całkowitego zaniku produkcji hormonów tarczycy. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy u kobiety będącej w ciąży jest choroba Hashimoto. Częstość występowania niedoczynności tarczycy w ciąży ocenia się na 0,5% (postać pełnoobjawowa: ↑poziomu TSH i ↓ poziomu wolnych hormonów tarczycy – FT4, FT3) do 3% (postać subkliniczna

Kiedy lekarz zleci badania?

Nie ma obecnie zaleceń rutynowej kontroli tarczycy u wszystkich kobiet planujących lub będących w ciąży. Dlatego w niektórych sytuacjach podwyższonego ryzyka wystąpienia niedoczynności tarczycy, lekarz prowadzący (rodzinny, endokrynolog, ginekolog-położnik) powinien skierować kobietę na diagnostykę tarczycy.

Do tych sytuacji należą:

• Objawy wskazujące na niedoczynność tarczycy

• Występowanie u kobiety innych chorób autoimmunologicznych (np.: cukrzyca typu 1, niedokrwistość Addisona-Biermera, bielactwo)

• Występowanie chorób autoimmunologicznych u najbliższych krewnych

• Obecność wola (powiększona tarczyca)

• Wcześniejsze leczenie się „na tarczycę”

• Występowanie chorób tarczycy w rodzinie

• Kobieta diagnozowana wcześniej z powodu niepłodności

• Po przebytych przedwczesnych porodach i poronieniach

Objawy niedoczynności w ciąży

Wśród najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy w ciąży można wymienić: nadmierny dla danego tygodnia ciąży wzrost masy ciała, uczucie zimna, sucha skóra, zaparcia, senność. Czasami trudno jest zaobserwować typowe objawy.

Jakie są powikłania nieleczonej niedoczynności?

Nieleczona niedoczynność tarczycy przed ciążą może prowadzić do niepłodności, a w okresie ciąży m.in. do zwiększonego ryzyka poronienia, odklejenia łożyska, nadciśnienia ciążowego. Do powikłań ze strony płodu i noworodka należą m.in.: przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, zaburzenia rozwoju neuropsychologicznego dziecka.

Kobieta planująca ciąże lub będąca w ciąży w każdym przypadku podejrzenia zaburzeń czynności tarczycy (m.in. w/w czynniki ryzyka) powinna mieć wykonane badania hormonalne. W przypadku potwierdzenia niedoczynności należy jak najszybciej wdrożyć leczenie lewotyroksyną. W przypadku występowania już wcześniej potwierdzonej niedoczynności tarczycy lekarz zwiększa dawkę lewotyroksyny zazwyczaj o 30-50%. Pacjentka z niedoczynnością tarczycy w ciąży powinna być prowadzona przez endokrynologa.

Nieprawidłowe stężenie hormonów tarczycy - jak odczytać wynik?

Hormony tarczycy

Głównym produktem czynności wydzielniczej gruczołu tarczowego jest tyroksyna (T₄). Tarczyca syntetyzuje także niewielkie ilości trójjodotyroniny (T₃) i trójjodotyronina (T₃). Większość T₃ znajdującej się we krwi powstaje z obwodowego rozkładu (konwersji) tyroksyny. Trójjodotyronina jest spośród nich najbardziej aktywnym hormonem. Przez gruczoł tarczowy produkowana jest także kalcytonina, związana z gospodarką wapniowo-fosforanową organizmu.

Działanie

Hormony obwodowe tarczycy mają wpływ na wiele procesów metabolicznych: regulują wzrost tkanek, pobudzają dojrzewanie kośćca i ośrodkowego układu nerwowego. Wpływają na podstawową przemianę materii, metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek.

Tyroksyna: wolna i związana

Tylko ułamek procenta hormonów tarczycy znajduje się w stanie wolnym i jest aktywy biologicznie. Pozostała część jest związana z białkami, które mają za zadanie transportować je we krwi. Zmiana stężenia białek transportujących lub zaburzenia wiązania z nimi mogą doprowadzić do zmiany całkowitych stężeń hormonów w surowicy i w konsekwencji do błędnych wniosków odnośnie stanu czynnościowego tarczycy. Oznaczenie wolnych hormonów fT₃ i fT₄ (f-free) jest bardziej miarodajne i stosowane powszechnie w praktyce.

Jaka jest norma?

Norma dla trójjodotyroniny wolnej (fT₃) wynosi 1,5-4 ng/l, a dla tyroksyny wolnej (fT₄) 8-20 ng/l. Wartości te mogą się różnić w zależności od laboratorium. Ważne jest, aby dokonywać kolejnych oznaczeń w jednym zakładzie diagnostycznym, w przeciwnym razie mogą wystąpić różnice w pomiarach utrudniające porównanie wyników.

O czym mówi wynik?

Zwiększone stężenie fT₃ i fT₄ świadczą o nadczynności tarczycy, zaś ich obniżenie wskazuje na niedoczynność. Oznaczenie TSH i wolnych hormonów tarczycy z reguły wystarcza do ustalenia, z jakim zaburzeniem czynności tarczycy mamy do czynienia. Może zdarzyć się tak, że stężenie TSH jest obniżone a fT₄ prawidłowe. Należy wówczas zbadać stężenie fT₃ celem wykluczenia T₃-toksykozy. Sytuacja, gdy mamy obniżone stężenie TSH, zaś fT₃ i fT₄ są w normie może wskazywać na utajoną nadczynność tarczycy.

Jaka jest norma TSH?

Czym jest TSH?

Tyreotropina (TSH) jest hormonem produkowanym w przednim płacie przysadki. Jej działanie polega na stymulowaniu tarczycy do wytwarzania i uwalniania hormonów: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Pozostaje w ujemnym sprzężeniu zwrotnym z krążącymi hormonami tarczycy, co oznacza, że wysokie stężenia hormonów tarczycy hamują syntezę i wydzielanie TSH, a niskie stężenia T3 i T4 - pobudzają produkcję TSH. Wpływ na wydzielanie TSH mają także inne hormony oraz leki.

Jaka jest norma?

Zakres normy TSH wynosi 0,4 – 4,0 mU/l. Może się on różnić w zależności od metody pomiaru stosowanej w danym laboratorium. Zazwyczaj przy otrzymanym wyniku jest podane, jaki zakres jest uznawany za normę. Nowoczesne metody są bardzo czułe, dzięki czemu wykrywają nawet bardzo niskie stężenia TSH. Badanie to jest bardzo swoiste, ponieważ TSH nie daje reakcji krzyżowych z hormonami o podobnej strukturze, co mogłoby zafałszować wynik.

Za niskie TSH

Przyczyną obniżonego stężenia hormonu tyreotropowego jest najczęściej nadczynność tarczycy, kiedy to jej hormony uwalniane w nadmiarze hamują wydzielanie TSH. Do rzadszych przyczyn należą: wtórna (uszkodzenie przysadki) i trzeciorzędowa (dysfunkcja podwzgórza) niedoczynność tarczycy, głodzenie oraz współistnienie ciężkich chorób ogólnoustrojowych.

Za wysokie TSH

Najczęstszą przyczyną podwyższonego TSH jest niedoczynność tarczycy. Wówczas niedobór hormonów tarczycy jest sygnałem do zwiększenia wydzielania TSH. Rzadko występującymi chorobami przebiegającymi ze wzrostem TSH są gruczolaki przysadki wydzielające TSH oraz inne nowotwory mające zdolność do wytwarzania TSH, jak zaśniad groniasty i kosmówczak. Przemijający wzrost TSH występuje także w okresie zdrowienia po ciężkich chorobach.

Fizjologicznie wysokie TSH występuje tuż po urodzeniu, po czym obniża się stopniowo do trzeciej doby życia. W 4-5 dniu osiąga normę odpowiednią do wieku i wówczas wykonuje się u wszystkich noworodków test przesiewowy w kierunku wrodzonej niedoczynności tarczycy.

Czy wynik TSH wystarczy?

Wybiórcze oznaczenie TSH jest wystarczające jako pojedynczy test tylko wówczas, gdy wynik jest prawidłowy, a pacjent nie ma objawów klinicznych dysfunkcji gruczołu tarczowego. Można się nim również posługiwać w ocenie skuteczności leczenia niedoczynności tarczycy. W pozostałych przypadkach należy poszerzyć diagnostykę o oznaczenie stężenia hormonów tarczycy w surowicy.

Guzki tarczycy – wszystko co musisz wiedzieć

Jak rozpoznać guzek?

Czasem guzek tarczycy wyczuwalny jest dotykiem, czasem dowiadujemy się o nim przypadkiem podczas rutynowego badania lekarskiego. Najczęściej w diagnostyce guzków tarczycy wykorzystywane jest USG, które pozwala na sprawdzenie czy zmiany są złośliwe, czy łagodne. Kiedy wykonywana jest biopsja?

Biopsja tarczycy

Biopsja tarczycy polega na nakłuciu guzka i pobraniu materiału do badania cytologicznego. Nie jest to badanie bolesne – pacjent może poczuć jedynie lekkie ukucie.

Przygotowanie do badania

Badanie tarczycy za pomocą biopsji nie wymaga żadnego przygotowania ze strony pacjenta. Podczas pobierania materiału do badania pacjent nie musi być na czczo.

Na czym polega BAC guzka tarczycy?

Biopsja tarczycy polega na nakłuciu guzka i pobraniu z niego materiału do badania cytologicznego (czyli oglądania komórek tarczycy pod mikroskopem przez lekarza patomorfologa).

Przed biopsją lekarz, oprócz badania szyi dotykiem, wykonuje także badanie ultrasonograficzne (USG tarczycy). Dla zwiększenia dokładności badania, także sam zabieg wprowadzenia igły w miejsce, z którego mają zostać pobrane komórki do badania, odbywa się pod kontrolą USG.

Czy biopsja tarczycy boli i czy wymaga pobytu w szpitalu?

Igły używane do pobierania materiału komórkowego są bardzo cienkie, a sama biopsja trwa bardzo krótko, dlatego też jest ona praktycznie bezbolesna (pacjent odczuwa jedynie lekkie ukłucie).

Po biopsji pacjent nie musi przebywać w szpitalu. Zwykle bezpośrednio po badaniu można powrócić do domu i normalnej aktywności życiowej.

Kiedy jest konieczne wykonanie biopsji tarczycy?

Podstawową rolą, jaką odgrywa badanie BAC w diagnostyce chorób tarczycy jest różnicowanie zmian złośliwych w obrębie gruczołu oraz wynikające z rozpoznania dalsze postępowanie diagnostyczno-lecznicze. Właśnie na podstawie biopsji tarczycy podejmuje się decyzję o tym, czy operacja jest konieczna. Biopsja pozwala także na rozpoznawanie pewnych typów zapaleń tarczycy oraz na kontrolę wyników leczenia niektórych chorób tego narządu.

Wskazania do wykonania biopsji tarczycy:

obecność w obrębie miąższu gruczołu guzka wyczuwalnego palpacyjnie,
wole wieloguzkowe – materiał do badania pobierany jest w tej sytuacji zwykle z największych guzków,
bolesność dotykowa albo zmieniona konsystencja powiększonej tarczycy,
obecność niewyczuwalnych dotykiem zmian o średnicy powyżej 1 cm (w badaniu USG),
obecność zmian, które słabiej niż otaczający je miąższ tarczycy odbijają fale ultradźwiękowe, tzw. zmian hipoechogenicznych (w badaniu USG),
obecność guzków nieostro odgraniczonych od otaczającego je miąższu tarczycy (w badaniu USG).