Przedstawiono diagnostykę raka jajnika, stopnie dojrzałości histologicznej (grading) i jego różnicowanie. Podano aktualnie obowiązujący podział raka jajnika wg FIGO.
Zmiany nowotworowe jajnika występują w każdym okresie życia kobiety. Najczęściej chorują kobiety po 50 roku życia (60%), rzadziej w okresie rozrodczym (30%) i przed 20 rokiem życia (20%). Nowotwory jajnika częściej występują u kobiet, które nie rodziły; jedna trzecia z nich podaje w wywiadzie, że miała poronienia lub niepłodność. Sugeruje to związek występowania nowotworów jajnika z wadliwą czynnością jajnika.
Ciąża jest zaliczana do czynników chroniących przed rakiem, podobnie jak antykoncepcja hormonalna (im dłużej stosowana, tym działanie antynowotworowe jest silniejsze). W piśmiennictwie wykazano także, że wycięcie macicy oraz uniedrożnienie jajowodów obniża zapadalność na raka jajnika. Ostatnio zwraca się także uwagę na zawartość azbestu i innych związków karcynogennych występujących w powszechnie stosowanych kosmetykach (dezodoranty, puder), których obecność stwierdzono także w tkance nowotworowej jajnika.
Potwierdzono również częstsze wspólne występowanie w niektórych rodzinach kilku raków, takich jak rak jajnika, sutka, endometrium i jelita grubego ® zespół Lyncha (multiple site cancer family syndrome).
Wodobrzusze (ascites) jest jednym z objawów nowotworu jajnika i współwystępuje w 10% z postaciami wczesnymi (I i II stopień) oraz w 50% z postaciami późnymi (III i IV stopień).
Stopnie dojrzałości histologicznej raków (grading) - ocena histopatologa w czasie diagnostyki mikroskopowej preparatów histologicznych (wielkość i kształt komórek, ich układ, stosunek jądra do cytoplazmy, wielkość i kształt jądra, liczba jąderek, rozłożenie chromatyny w jądrze, aktywność mitotyczna oraz mitozy atypowe. Wydzielono trzy stopnie:
- G1 - nowotwory o wysokim stopniu zróżnicowania (komórki niezróżnicowane nie przekraczają 5% wszystkich komórek),
- G2 - nowotwory zawierające do 50% komórek niezróżnicowanych,
- G3 - nowotwory, w których utkanie niezróżnicowane przekracza 50%.