Połączenie tradycyjnej wkładki wewnątrzmacicznej ze specjalnym systemem uwalniającym syntetyczny progesteron – lewonogestrel, dało możliwość stworzenia nowoczesnej metody antykoncepcyjnej, której skuteczność porównywalna jest z antykoncepcją doustną oraz sterylizacją.
Wpływ systemu na zmniejszenie krwawień miesiączkowych i innych dolegliwości sprawia, iż możliwe jest stosowanie tego typu wkładki nie tylko w celach antykoncepcyjnych, ale również terapeutycznych.
Działanie systemu jest działaniem miejscowym, a nie ogólnoustrojowym. Z umieszczonego na ramieniu wkładki zbiornika zawierającego hormon, zostaje on cyklicznie uwalniany bezpośrednio do śluzówki jamy macicy. Działa on wyłącznie w miejscu podania i powoduje, że śluzówka macicy przestaje reagować na estrogeny prowadząc do jej zmian zanikowych. Obserwuje się również jałowe zapalenie endometrium, co może niekorzystnie wpływać na plemniki. Poza tym hormon ten wywołuje zmiany w śluzie szyjkowym, zmniejszając jego przepuszczalność dla plemników oraz w płynie maciczno-jajowodowym, co wywołuje zaburzenia prawidłowej ich migracji.
Działanie hormonu powoduje zgrubienie śluzówki szyjki macicy, zmienia morfologię błony śluzowej macicy, zapobiega jej rozrastaniu się, a także zmniejsza w niej ilość receptorów estrogenowych oraz progesteronowych. Pobudza także produkcję glikodeliny A w drugiej połowie cyklu miesiączkowego, która utrudnia połączenie plemnika z komórką jajową.
U większości kobiet stosujących wewnątrzmaciczny system hormonalny czynność jajników zostaje zachowana, w związku z czym dochodzi do jajeczkowania, jednak zmiany miejscowe wywołane przez uwalniany lewonorgestrel utrudniają zapłodnienie i uniemożliwiają ewentualną implantację.
fot. ojoimages
Największą zaletą tego systemu jest jego bardzo wysoka skuteczność, która jest porównywalna z doustną antykoncepcją hormonalną (DTA) oraz sterylizacją. Wskaźnik Pearla (liczba niepożądanych ciąż/100 kobiet stosujących tę metodę) dla IUS wynosi 0,1 – 0,2. Zmniejszenie działania antykoncepcyjnego systemu, w wyniku którego doszło do ciąży, było wywołane najczęściej przemieszczeniem się wkładki w jamie macicy lub jej niezauważone wypadnięcie. Podejrzenie zmiany ułożenia wkładki powinny nasuwać niewyczuwanie nitek w pochwie lub też pojawienie się krwawień, szczególnie w pierwszym roku jej stosowania, przypominających krwawienia z okresu przed założeniem wkładki.
Nie bez znaczenia jest fakt, iż powrót płodności po usunięciu wkładki następuje niemalże natychmiast, a odwracalność metody jest całkowita. Czynność gonad oraz zmiany w narządzie rodnym wywołane wkładką, po jej usunięciu szybko powracają do stanu fizjologicznego. Można ją usunąć w dowolnym momencie i nie ma potrzeby czekania do momentu zakończenia jej działania. Nie powinno się jej jednak użytkować dłużej niż 5 lat, gdyż grozi to nie tylko obniżeniem skuteczności antykoncepcyjnej, ale przede wszystkim ryzykiem wrośnięcia wkładki w mięsień macicy.
