Forum: Kobieta i zdrowie

Te reakcje to fotodermatozy - grupa schorzeń, w których występuje nadwrażliwość na światło słoneczne, najczęściej ultrafioletowe. U osób wrażliwych nawet niewielka dawka promieniowania UV może wywołać zmiany skórne.

Do fotodermatoz zaliczamy między innymi tzw. odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne, które powstają w wyniku działania światła i substancji światłouczulających zawartych w kosmetykach, lekach i niektórych roślinach. Zarówno odczyny fototoksyczne, jak i fotoalergiczne mogą wywoływać reakcje następujące tuż po wystawieniu się na działanie silnego słońca lub pojawiające się później. Zależy to właśnie od leku, jaki zażyliśmy.

1. Reakcje bezpośrednie, czyli ostre oparzenia słoneczne. To zdecydowana większość przypadków. Takie szybkie reakcje wywołują głównie leki stosowane miejscowo i niektóre z działających ogólnie.

Najważniejsze z nich to:

- dziegieć, czyli lepka, ciemnobrązowa ciecz kiedyś bardzo rozpowszechniona i stosowana jako lek w chorobach skóry. Do dzisiaj jest szeroko wykorzystywana w leczeniu łuszczycy

- psoraleny, czyli związki uzyskiwane z niektórych roślin, np. dziurawca, selera, pietruszki. Zawiera je także olejek bergamotkowy. To właśnie te substancje są najczęściej składnikiem tabletek przyspieszających opalanie. Są bardzo niebezpieczne, szczególnie gdy przyjdzie nam do głowy udać się po ich zażyciu do solarium. Poparzenia mogą być naprawdę bardzo poważne!

- antyseptyki, np. niektóre pochodne kwasu salicylowego,

- syntetyczne i naturalne substancje zapachowe (olejki eteryczne!). Z powodu substancji zawartych w kosmetykach i perfumach co trzecia kobieta w starszym wieku ma po opalaniu się siateczkowate przebarwienia na szyi,

- sulfonamidy,

- antybiotyki będące pochodnymi tetracykliny (głównie doksycyklina),

- pochodne fenotiazyny stosowane np. w neurologii,

- niesteroidowe leki przeciwzapalne: ibuprofen, ketoprofen A, naproksen, piroksykam. Gdy boli nas głowa, przed plażą najlepiej zażyć paracetamol - jest bezpieczny.

Pewnym paradoksem jest to, że oparzenie mogą wywołać też...filtry przeciwsłoneczne - przede wszystkim chemiczne, zawierające PABA (kwas paraaminobenzoesowy) i benzofenony. W ostatnich latach okazało się, że w przypadku stosunkowo wielu osób substancje te mają właściwości światłouczulające i zamiast chronić, jeszcze zwiększają ryzyko oparzenia. W chwili obecnej powoli odchodzi się więc od niektórych (m.in. zawierających PABA i benzofenony) chemicznych filtrów przeciwsłonecznych.

2. Reakcje odległe, czyli głównie przebarwienia (znacznie trudniejsze do wykrycia i leczenia).

Najważniejsze z substancji mogących je wywoływać znajdują się w niektórych lekach z grup:

- środków przeciwcukrzycowych,

- środków moczopędnych - np. furosemid, hydrochlorotiazyd,

- antybiotyków chinolonowych - np. pefloksacyna, kwas na***ksowy,

- środków przeciw gruźliczych - np. izoniazyd,

- środków przeciwgrzybiczych - np. gryzeofulwina,

- środków przeciwhistaminowych - np. difenhydramina. Popularne leki antyhistaminowe stosowane w uczuleniach, np. zyrtec, alertec czy claritine, nie mają właściwości światłouczulających,

- trójcyklicznych antydepresantów - np. imipramina, dezipramina. Leki te powodują reakcje najczęściej pojawiające się po blisko dwóch latach od zastosowania środka. Przebarwienia w postaci szarawo-niebieskiej skóry twarzy, dekoltu, grzbietów dłoni oraz przebarwienia tęczówki dotykają około 10 proc. pacjentów,

- środków antyarytmicznych - np. chinidyna i amiodaron. U 10 proc. chorych zażywających chinidynę po pewnym czasie pod wpływem słońca na podudziach, przedramionach, nosie i uszach tworzą się niebiesko-szare przebarwienia, a na paznokciach powstają poprzeczne prążki. Podobnie w przypadku amiodaronu. Lek ten wywołuje też u 75 proc. leczonych żółto-brązowe cętkowanie na rogówce oka, na szczęście przemijające,

- środków przeciwpadaczkowych - np. fenytoina. Wywołują pod wpływem promieni słonecznych beżowobrązowe przebarwienia twarzy, głównie czoła,

- środków obniżających cholesterol - np. klofibrat, fenofibrat,

- środków hormonalnych zawierających estrogeny i progesteron. Uwaga! U 70 proc. kobiet, które miały w ciąży problemy z tzw. ostudą (brązowymi przebarwieniami na twarzy), środki antykoncepcyjne uwrażliwiają na światło,

- środków przeciwwirusowe - np. zidowudyna,

- neuroleptyków - np. chlorpromazyna, prometazyna - powodują sinawo-czerwone lub niebieskoszare przebarwienia twarzy.

Pamiętaj! - gdy zażywasz któryś z powyższych leków (zarówno z pierwszej, jak i drugiej grupy), lepiej nie opalaj się podczas urlopu. W przypadku gdy musisz często przebywać na słońcu, bo np. wymaga tego twój zawód - stosuj maksymalnie silny filtr ochronny

Oczywiście większość wymienionych leków jest wydawana na receptę i często stosowana przewlekle, co daje pewną gwarancję, że lekarz, który je przepisuje, ostrzegł pacjenta przed wystawianiem się na intensywne słońce. Jednak nie zawsze się tak dzieje. Jeszcze gorzej wygląda sytuacja, gdy lek zażywa się sporadycznie, okazjonalnie. Producenci nie umieszczają na opakowaniach ostrzeżeń o tym, że dany środek może mieć właściwości światłouczulające (argumentują, że nie ma możliwości umieszczenia na opakowaniu wszystkich potencjalnych zagrożeń i powikłań). Dlatego najlepiej zawsze przeczytać ulotkę dołączoną do leku. Jeśli okaże się, że zażywany przez nas lek powoduje nadwrażliwość na słońce, powinniśmy stosować filtry o maksymalnych wskaźnikach ochronnych UVA i UVB.

Prawda,słonce jest wspaniałe ale w małej ekspozycji.Moja siostra ma niedoczynnosc tarczycy i bierze jakieś leki ktore powoduja ze ma uczulenie na promienie uv.Jak sie nie wysmaruje kremem to potem ma pelno plam i ogólnie jakąś wysypke

Weronika zgadzam się z tym co piszesz ja też mam kłopoty z tarczycą a dokładnie Hashimoto i leki przeze mnie przyjmowane powodują alergię na promienie UV.Dużo teraz z dziećmi spaceruję i długo jesteśmy na powietrzu dlatego muszę się smarować kremami z wysokim filtrem UV.

Nalezy uwazać na zioła ktore powodują foto-uczulenie.Nalezą do nich nagietek,mniszek lekarski,dziurawiec,oset.A także stosowane w aromaterapi olejki cytrusowe.Warto każde kosmetyki sprawdzać zanim wyjdziemy na słońce.

Biorę leki które powodują fotodermatozy,ale nie unikam słońca.Stosuję kremy z wysokim filtrem SPF 50,który zawiera filtry uva i uvb.Ciało smaruję kilkukrotnie w ciągu dnia.Na glowę kapelusz który dodatkowo osłania mnie przed słońcem.A jeśli już muszę być na słońcu większość dnia to przydaje się parasol.Teraz jestem na urlopie i ciesze się piękną pogodą razem z rodziną.

Preparaty antybakteryjne w leczeniu trądziku też powodują foto uczulenie.
Dużo perfum także uczula przed opalaniem należy zrezygnować z nich.A także barwniki stosowane w kosmetykach.
Ostrożnie też dla osób którzy lubią sok z selera! Powoduje on bardzo szybko alergię.

Należy uważać jeszcze na :
niektóre słodziki (cyklamat), barwniki chemiczne (chinony, błękit metylowy, róż bengalski, eozyna),piżmo, olejki: bergamotowy, cedrowy, lawendowy, sandałowy i waniliowy,kwasy AHA i BHA (stosowane w peelingach), kwas retinowy i jego pochodne.
Jeśli korzystamy z zbiegów kosmetycznych-maseczki,peelingi itp. powinno się przez parę dni unikać bezpośredniej ekspozycji na słońce.