Marzec Miesiącem Świadomości Endometriozy

Już u ok. 1 mln Polek w wieku rozrodczym zdiagnozowano endometriozę. Choroba ta najczęściej związana jest z nawracającymi, dotkliwymi bólami, a nieleczona może prowadzić do niepłodności i innych poważnych schorzeń.Przez brak odpowiedniej wiedzy, niezrozumienie społeczne oraz złożoność samej choroby, endometrioza jest trudna do zdiagnozowania i leczenia. Jej objawy rzutują na wiele aspektów życia pacjentek często powodując wykluczenie z normalnego funkcjonowania oraz wysokie koszty społeczne. Ratunkiem jest dostępniejsza diagnostyka, multidyscyplinarna opieka medyczna i nowoczesne terapie.
Miliony kobiet
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) endometrioza może dotyczyć ok. 10% kobiet w wieku rozrodczym na świecie. Statystyki podają także, że częstość występowania endometriozy waha się pomiędzy 6-15% ogólnej populacji kobiet. W Polsce problem ten może więc dotyczyć więc nawet
do 3 mln kobiet. – twierdzi Lucyna Jaworska-Wojtas.
Czy musi aż tak boleć?
Endometrioza charakteryzuje się obecnością komórek błony śluzowej trzonu macicy poza jamą macicy. Komórki te są nadal aktywne wydzielniczo i reagując na zmiany hormonalne zachodzące w cyklu miesiączkowym powodują w organizmie przewlekłą reakcję zapalną. Przemieszczające się poza macicą komórki, rozwijają ogniska endometrialne w obrębie innych narządów; najczęściej jajników, otrzewnej, w przewodzie pokarmowym lub układzie moczowym. Skupiska pozamacicznego endometrium reagują na zmiany hormonalne cyklu miesiączkowego, a złuszczające się komórki i krew nie znajdują ujścia, prowadząc do infekcji i blizn w tkankach.
W świadomości społecznej cykle menstruacyjne nieodzownie kojarzone są dolegliwościami bólowymi, dlatego też kobiety cierpią w samotności i niezrozumieniu, a endometrioza pozostaje niezdiagnozowana - średnio nawet przez ok 10 lat. Oprócz bardzo bolesnych miesiączek, endometrioza może objawiać się przewlekłym bólem miednicy, głębokim bólem podczas lub po stosunku seksualnym, okresowymi lub cyklicznymi bolesnymi objawami żołądkowo-jelitowymi lub ze strony układu moczowego. Jeśli więc dolegliwości bólowe występują u kobiety przez okres kilku miesięcy, to konieczna jest właściwa diagnostyka.
Ale ból to nie wszystko…
Dominującym objawem endometriozy jest ból. W badaniach tylko 1 na 10 pacjentek zadeklarowała, że nie używa środków przeciwbólowych. Wykazano także, że pacjentki z endometriozą częściej obarczone są chorobami współistniejącymi, takimi jak rak piersi lub jajnika, choroba autoimmunologiczna lub podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Bardzo charakterystycznym objawem endometriozy są kłopoty z zajściem w ciążę i bezpłodność.
Nawet 50 razy wyższe koszty społeczne
Endometrioza wiąże się z większą intensywnością korzystania z opieki zdrowotnej, zażywania leków przeciwbólowych i przeciwdepresyjnych oraz 1,75-krotnie wyższymi bezpośrednimi kosztami leczenia. Choroba ta w znakomitej większości dotyczy kobiet młodych w wieku produktywnym i czasowo wyklucza je z życia zawodowego oraz społecznego powodując wysokie koszty pośrednie (5-50 razy wyższe) wynikające ze spadku motywacji, obniżonej efektywności i częstej absencji.
Ból jednym z objawów endometriozy, fot. panthermedia
Marzec Miesiącem Świadomości Endometriozy
Dopiero po ok. 100 latach, odkąd po raz pierwszy endometrioza została formalnie zidentyfikowana i nazwana w 1921 roku, temat tej dolegliwości stopniowo staje się bardziej rozpoznawalny. Dzieje się tak dzięki większej świadomości zdrowotnej kobiet oraz pogłębianiu się wiedzy o leczeniu niepłodności do czego przyczynia się także ustanowiony od 1993 roku Miesiąc Świadomości Endometriozy.
Kluczowa rola multidyscyplinarnej współpracy
Endometriozę charakteryzuje złożony zespół objawów, dlatego też jej diagnostyka i leczenie nie zamyka się tylko w gabinecie ginekologicznym.
Pacjentki z endometriozą potrzebują specjalistycznej diagnostyki, stałego monitorowania stanu swojego zdrowia i zażywanych leków oraz opieki specjalistów z różnych dziedzin. Uznanym sposobem na zapewnienie takiego wsparcia jest stworzenie sieci referencyjnych ośrodków skoncentrowanych na tej chorobie.
Piśmiennictwo
Informacja prasowa
Źródło tekstu:
- [1] Warszawski Uniwersytet Medyczny, Szansa dla milionów kobiet. Ruszają prace nad testem na endometriozę, pub: 02.07.2021; https://www.wum.edu.pl/node/15972; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[2] Termedia; Endometrioza wymaga planu na całe życie; wywiad z prof. dr hab. Krzysztofem Szyłło; pub: 09.07.2018; https://www.termedia.pl/ginekologia/Endometrioza-wymaga-planu-na-cale-zycie,30671.html; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[3] Wyderka M I et al.; Endometrioza a jakość życia, The endometriozis and the quality of life; Pielęgniarstwo Polskie 4(42), 199–206, 2011; http://ump.edu.pl/files/12_69_pp_4_2011_pdf.pdf#page=9; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[4] WHO, Endometriosis; https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/endometriosis; dostęp z dnia 15.03.2022 r.
[5] Basta A et ak; Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy; Ginekol Pol. 2012, 83, 871-876
[6] Bacz A. Endometrioza. Medycyna Praktyczna dostęp online 29.03.2017 https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290;,endometrioza
[7] Hudson N; The missed disease? Endometriosis as an example of ‘undone science’; Reproductive Biomedicine & Society Online; Volume 14, March 2022, Pages 20-27; https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S240566182100023X; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[8] Eisenberg V H et al; Burden of Endometriosis: Infertility, Comorbidities, and Healthcare Resource Utilization; J. Clin. Med. 2022, 11(4), 1133; https://www.mdpi.com/2077-0383/11/4/1133/htm; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[9] National Institute for Health and Care Excellence; Endometriosis: diagnosis and management; NICE guideline [NG73]; Published: 06 September 2017; https://www.nice.org.uk/guidance/ng73/chapter/Recommendations; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[10] Everyday Health; Marks J; Endometriosis Awareness Month: March 2021; https://www.everydayhealth.com/endometriosis/awareness-month/; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
[11] Maksym R B et al.; Ośrodek kompleksowego leczenia endometriozy jako odpowiedź na problemy zdrowotne szczególnej grupy pacjentek; Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio; Tom 43 Nr 3 (2020); https://fidesetratio.com.pl/ojs/index.php/FetR/article/view/317; dostęp z dnia 02.03.2022 r.
Kategorie ICD:
- Choroby układu moczowo-płciowego
- Gruczolistość środmaciczna (endometrioza)
- Niezapalne zaburzenia żeńskiego narządu rodnego