Reklama:

Fizjologia cyklu miesięcznego kobiety

Dr n. med. Przemysław Binkiewicz i mgr Dorota Binkiewicz

Ten tekst przeczytasz w 7 min.

Fizjologia cyklu miesięcznego kobiety

Pantherstock

Jajniki

Dzięki postępowi medycyny możliwe było poznanie procesów biologicznych związanych z ludzką płodnością. Proponujemy artykuł poświęcony zmianom zachodzącym w organizmie kobiety podczas cyklu miesięcznego, do którego napisania zainspirowały nas liczne pytania, z którymi spotykamy się na forum ginekologicznym.

Reklama:

Procesy fizjologiczne

Większość procesów fizjologicznych występujących w organizmie człowieka ma charakter cykliczny. Podlegają temu także zmiany w organizmie kobiety, a zwłaszcza jej procesy związane z rozrodczością.

W okresie rozrodczym, który zaczyna się menarche, czyli pierwszą miesiączką, a kończy menopauzą, czyli ostatnią miesiączką, w organizmie kobiety zachodzą procesy związane z dojrzewaniem komórki jajowej, jajeczkowaniem (owulacją), czynnością ciałka żółtego oraz zmiany w błonie śluzowej macicy regulowane przez układ hormonalny. Powtarzają się one stale i obejmują pewien okres czasu, który nazywamy cyklem miesiączkowym. Przygotowują one w każdym cyklu organizm kobiety do macierzyństwa. Początek nowego cyklu miesiączkowego liczy się od pierwszego dnia wystąpienia krwawienia. Pierwsza w życiu miesiączka występuje najczęściej między 11 a 16 rokiem życia (średnio 12,7 lat), ostatnia może wystąpić po 45 roku życia (średnio 51,4 lat).
Najbardziej widocznym objawem w cyklu miesiączkowym jest miesiączka, ale najważniejszym, który decyduje o płodności jest jajeczkowanie tj. uwolnienie dojrzałej komórki jajowej z jajnika. Tylko w tym czasie może dojść u kobiety do poczęcia, a okres ten jest ograniczony do około 48 godzin najczęściej w środku cyklu, czyli w przypadku cyklu 28-dniowego, około 14 dnia licząc od pierwszego dnia miesiączki.

Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy jest sterowany przez nadrzędny, z punktu widzenia regulacji hormonalnej układ podwzgórzowo-przysadkowy w powiązaniu z korą mózgową i innymi gruczołami dokrewnymi. Podwzgórze reguluje wydzielanie przez przysadkę hormonów FSH i LH. Pod wpływem FSH w jajniku dochodzi do wzrostu i dojrzewania w ciągu około 14 dni pęcherzyka Graffa oraz do wydzielania estrogenów. Błona śluzowa macicy reaguje na estrogeny stopniowo powiększając swoją grubość (jest to tzw. faza wzrostowa). W tym samym czasie podstawowa temperatura ciała jest niższa.

Hormon LH przeistacza pękający i wydalający komórkę jajową pęcherzyk Graafa w tzw. ciałko żółte. Wydziela ono hormon – progesteron, którego stężenie narasta mniej więcej na 12-16 dni przed następną miesiączką. Pod wpływem tego hormonu w błonie śluzowej macicy zachodzą istotne zmiany: wzrost, pomnożenie się i rozrost gruczołów. Jest to tzw. faza wydzielnicza. Reakcją na progesteron jest podwyższenie temperatury ciała o około 0,5°C, aż do końca cyklu. Jeśli podczas cyklu dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, to podwyższenie temperatury utrzymuje się nadal, ponieważ dalej utrzymuje się wysoki poziom wydzielania progesteronu przez ciałko żółte, a następnie przez elementy jaja płodowego, a to właśnie ten hormon wpływa na podwyższenie temperatury ciała.

fot. panthermedia

Przyjęto, że pierwszym dniem cyklu jest pierwszy dzień krwawienia miesięcznego. Krwawienie jest spowodowane zanikiem rozrośniętej śluzówki macicy. Wraz z krwią wydalane są pozostałości błony śluzowej macicy. Zjawisko to jest najintensywniejsze w pierwszych dwóch dniach krwawienia. Następnie intensywność krwawienia zmniejsza się. Faza ta trwa około 5 dni. Kolejne dni to faza folikularna cyklu. Pod wpływem hormonów produkowanych przez podwzgórze (LH i FSH) dochodzi w jajniku do dojrzewania kilku pęcherzyków zawierających komórki jajowe. W tym czasie śluzówka macicy ulega regeneracji po złuszczeniu warstwy powierzchownej. Za tą odbudowę odpowiedzialne są estrogeny, wydzielane przez dojrzewające pęcherzyki jajnikowe. Procesy te zachodzą najczęściej do 13 dnia cyklu. Przeważnie około 14 dnia cyklu następuje pęknięcie pęcherzyka jajnikowego i uwolnienie dojrzałej komórki jajowej. W błonie śluzowej macicy trwają zmiany przygotowujące ją na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej. Po jajeczkowaniu pęknięty pęcherzyk jajnikowy przekształca się w ciałko żółte, które wydziela progesteron.

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Inne tematy

Znów kłykciny?
Wczoraj zauważyłam u siebie "takie coś"... czy to kłykciny? Dodatkowo tak jakby w środku mam czerwony guzek średnicy około 2 cm. Czy da się to wyleczyć? Jestem w 10 tygodniu ciąży :-[ niestety mój l...
Czy to kłykciny?
Wczoraj zauważyłam u siebie "takie coś"... czy to kłykciny? Boję się czy da się to wyleczyć, bo jestem w 10 tygodniu ciąży... mój lekarz będzie dopiero prawie za dwa tygodnie. Czy nie wpłynie to nega...
gość
Guzek czy kłykciny
Hej, pare dni temu zauważyłam u siebie taki guzek na większej wardze sromowej, teraz widzę, że podszedł trochę krwią. Nie wiem czy poczekać jeszcze pare dni, czy iść do ginekologa. Czy to może być po...
gość
Wstydliwe
Witam serdecznie. Czy tak powinien wyglądać zdrowy tyłek . ? Tak od 16 roku życia mam problemy z oddawaniem kału. Ostatnio pojawiło się : ból , pieczenie , lekkie plamki krwi.
gość
Grudka na odbycie (zdjęcie)
Witam . Zrobiła mi się taka jakby grudka na odbycie. Dodam nie krwawi to , ale jest ogromny ból po skorzystaniu z WC. Co to jest ? Czym mogę to załagodzić?
gość
Gronkowiec złocisty na wargach sromowych
Hej. Zrobiłam wymaz z warg sromowych, na pełny wymaz z pochwy jeszcze czekam. Dolegliwości są głównie na zewnątrz, na sromie. Pomiędzy wargami sromowymi pojawia się zaczerwienienie, tak to mnie tam p...
Reklama:
Reklama: